‘We zijn ver verwijderd van de energiewerkelijkheid om ons heen. De natuur bestaat bij de gratie van haar bijdrage aan ons leven, terwijl het eigenlijk andersom moet zijn. Wij zouden dienstbaar moeten zijn aan de natuur die ons zoveel geeft.’ Koen Eising, MVO Manager bij netwerkbedrijf Alliander, maakt zich hard voor een nieuwe kijk op ons energieverbruik en wil gezamenlijk mogelijke opbrengsten verkennen. Hoog tijd voor een Gezond Gesprek met Karen van Ruiten.

Waarom richt je je bij Alliander op duurzaamheid en brede welvaart?

‘Ik ben bij Alliander gaan werken omdat Alliander onderdeel is van de oplossing. Er gebeurt veel. De samenleving schakelt snel om naar duurzame vormen van energie en dat moet de netbeheerder faciliteren. In de toekomst gaan we allemaal zelf energie opwekken, niet meer via grote kolen- en gasinstallaties, maar veel meer decentraal. Dan heb je eigenlijk alleen het net nog nodig om het aan elkaar te verbinden. We merken nu dat het een hele uitdaging is het energienet op tijd klaar te krijgen voor deze transitie. De vraag is te groot en materiaal, ruimte en technici zijn schaars.’

Wat kunnen we anders doen?
‘Als je van een afstandje, op holistische wijze kijkt naar wat we aan het doen zijn, dan zie je dat we de energievraag van onze huidige levensstijl één op één proberen te vertalen naar duurzame oplossingen. Maar niemand vraagt zich af of we met minder energie afkunnen. Een gemiddeld huishouden heeft inmiddels meer dan 90 elektrische apparaten. Waarom moeten we altijd maar meer hebben? We zijn behoorlijk energieverslaafd en de netbeheerders zien de maakbaarheidsproblemen alleen maar groeien. Dan kom je bij de filosofische vraag: kunnen wij als mens af met minder energie? Dan kun je zeggen: het is maatschappelijk ondenkbaar om privileges af te pakken, maar waar ik naar op zoek ben is naar de voordelen, een bepaalde maatschappelijke (levens)winst die achter dit vraagstuk schuilgaat. Is het niet zo dat als wij met minder energie om kunnen gaan, dat dat niet alleen economischer is, ons veerkrachtiger maakt, maar dat het ons ook dichter bij een natuur brengt?’

Wat kunnen we leren van de natuur als het gaat over minderen? En hoe verhoudt zich dat tot onze fysieke maar vooral ook mentale of emotionele gezondheid?
‘We roepen vaak dat we helemaal verstoken zijn van de natuur. Misschien moeten we die verbinding weer terugbrengen, daarin schuilt denk ik veel waarde. Ik denk dat de twenty-four-seven-economie met de directe en permanente beschikbaarheid van alle media en services om ons heen erg ongezond is. Na het lezen van Leven en werken in het ritme van de seizoenen van Jaap Voigt viel bij mij het kwartje. Het is veel natuurlijker om je tempo af te stemmen op de energie die er is. Momenteel doen we dat niet meer. Ik durf te stellen dat we hierdoor kampen met een collectieve oververmoeidheid. In Europa hebben we meer dan 100 jaar 100% leveringszekerheid van energie, waar dat in andere landen niet zo is. Stel dat we dat durven los te laten en onze energiebehoefte veel meer afstemmen op de duurzame energie die beschikbaar is. Dan ontstaan interessante ideeën over ons levenstempo. Zomer en winter, de wind en de zon zijn dan bepalend voor wat er kan. Wie weet brengt dit meer rust. Het zorgt er in ieder geval voor dat we niet oneindig ons energienet hoeven uit te breiden ten koste van grondstoffen en de natuur.

Als we op een breed, mondiaal niveau kijken, wat is in jouw ogen de oplossingsrichting als het gaat over onze omgang met energie en de aarde?
‘Wanneer we het hebben over energetische groei en de economische groei, dan is dat een verdelingsvraagstuk. Iedereen heeft recht op een bepaald minimum om volwaardig te kunnen participeren. Het energiegebruik is echter, net als vermogen, ongelijk verdeeld in de wereld. Een inwoner in Canada verbruikt jaarlijks het tienvoudige vergeleken met iemand uit India. We weten hoeveel energie iemand nodig heeft om in zijn bestaan te voorzien, maar ik mis de ethische discussie over het nut van de luxe als jacuzzi’s in achtertuinen, het helikopterskiën en de korte cylcus van steeds weer nieuwe smartphones, etc. De overheid normeert afzonderlijke apparaten op energiegebruik, maar is niet normatief over wat we qua energiegebruik nog geoorloofd vinden. Handicap hierbij is dat ze ook niet goed weten welke luxeproducten en diensten eraan komen. Voor die energieverkwisting aan de top hebben we dus nog geen mechanisme om het te dempen of zelfs te voorkomen. Als je dit heel serieus neemt zul je de luxe die veel CO2 ruimte vraagt op voorhand ter discussie moeten stellen.’

We respecteren de natuurlijke grenzen van onze planeet niet en mensen zoeken iets buiten zichzelf, bijvoorbeeld om niet te voelen. Vele voorbeelden zoals alcohol, roken, snoep, maar ook shoppen of te veel werken. Hoe kijk jij aan tegen die ‘gedragsverslaving’?
‘Wat mij is opgevallen in verkenningen die we tot nu toe hebben gedaan, is hoe cyclisch de natuur is. Onze seizoenen, dag en nacht, eb en vloed, geboorte en sterfte, zo zijn er nog eindeloos meer cycli te benoemen. Dit staat haaks op onze lineaire maakbare 24-uurs-samenleving. Ik ben geen expert, maar de relatie met onze psychische en fysieke gezondheid is te leggen. Ook wij mensen waren cyclisch georganiseerd, maar nu alles om ons heen permanent ‘aan staat’, is er geen ruimte meer voor rust. En rust lijkt me nodig om te herstellen en weer te kunnen presteren. Net zoals elke tegenslag een bron kan zijn van groei. Ik zie wel een analogie tussen onze belofte dat er altijd water, energie en dataverkeer zal zijn en onze gegroeide verwachting dat alles maakbaar is. Ook geluk. En dat is natuurlijk een misverstand.’

Het is een gelaagd probleem, de oplossing een transitie. Welke aspecten hiervan zijn in jouw ogen voor ons netwerk waardevol om over na te denken en aan bij te dragen?
‘Ten eerste lijkt het me relevant samen na te nadenken over een ‘inclusieve energietransitie’. Hoe we kunnen zorgen dat iedereen profijt kan hebben van de kanteling van het energiesysteem? Daarnaast gaat het om een ‘ecologische energietransitie’. Momenteel kneden wij bronnen van energie op zo’n manier dat wij altijd energie hebben, terwijl dat geen natuurlijke wetmatigheid is. Ik wil nadenken over hoe we die permanentie van energie kunnen loslaten en hoe we ons anders kunnen verhouden tot leveringszekerheid van energie. Hoe kunnen we (weer) laveren met de seizoenen, met een natuurlijke energiebalans. We hebben het antwoord nog niet, maar daar gaan we naar op zoek. Wat betekent dat bijvoorbeeld voor vakanties? Of werk, in praktische zin? En welke gezondheidseffecten zijn te verwachten als we meer ‘energie-pauzes’ gaan ervaren? Ik zou eigenlijk iedereen willen vragen mee te denken over hoe de gezonde energietransitie eruitziet.’

Dat klinkt heel mooi, juist ook in co-creatie. Je wilt dus samen nadenken over wat het betekent als er minder energiezekerheid is?
‘We kunnen nagaan wat de verborgen maatschappelijke kosten en de maatschappelijke opbrengsten zijn als wij weer om moeten gaan met minder of fluctuerende energie. Zou het een zegen kunnen zijn? Je gaat misschien met je buren de energie van zonnepanelen verdelen, misschien komen bepaalde verloren ambachten en verloren vaardigheden weer terug of we moeten accepteren dat er even niks te doen is. Dat is voor heel veel mensen een enge gedachte, maar kan het ook een potentiële rijkdom zijn?

We denken met een Health Transformation Community na over vernieuwende en praktische oplossingen voor gezondheidsvraagstukken. Zouden we elkaar daarin meer kunnen versterken?
Ja, een transformatie is inderdaad wat het moet zijn; met elkaar zoeken naar de energy transformation. We moeten ook onszelf transformeren in hoe we met energie omgaan. En daarin kunnen we elkaar zeker versterken. We onderzoeken momenteel met Worldconnectors of we een stichting kunnen oprichten voor energiebewustzijn, waarbij we alle voorbeelden en ideeën over hoe we kunnen transformeren gaan verzamelen. Ook hebben we de  kunstwereld ingeschakeld om ‘verbeeldingen’ op energiebewustzijn in kaart te brengen. En zo hopen we ook met jullie te ontdekken waar op de wereld voorbeelden zijn van deze energietransformatie in relatie tot gezondheid.’

Alles is Gezondheid sprak met Koen Eising in aanloop naar het webinar Energiebewustzijn & Gezondheid, op 26 januari. Voor meer informatie over het webinar Energiebewustzijn & Gezondheid (gratis) kijk je hier of meld je meteen aan: https://lnkd.in/efJYcfVr.

————-

Inspiratietips:
Health Transformation Community
Jason Hickel: Less is More
Leven en werken in het ritme van de seizoenen van Jaap Voigt
Lees ook het interview met Joost Bijlsma: Het belang van een nieuw perspectief en verandering in de zorg.

Anoek Meijer werkt voor de gezondste coalitie van Nederland, de HANNN (Healthy Ageing Network Northern Netherlands) en met de Gezonde Huiskamer trekt ze de wijken in om life style checks te doen en via het spinnenweb van Positieve Gezondheid advies te geven aan bewoners. Stap voor stap kan heel Noord Nederland zo aan de gezondheid werken. Een mooi streven. Wat zijn de ervaringen en leermomenten? We spraken Anoek die tijdens het jaarcongres in Amersfoort met haar Gezonde Huiskamer aanwezig was.

Waarom is jullie mobiele Gezonde Huiskamer in het leven geroepen?
‘We zijn een paar jaar geleden begonnen, vooral omdat ze wilden kijken wat het verschil is tussen bepaalde blue zones en hoe wij hier in Noord Nederland leven. Tegelijkertijd met onze start is ook een bus in Portugal en in Denemarken begonnen om van de gebieden kunnen vergelijken hoe wij eten hoe wij bewegen etc. Dat was eigenlijk zo’n groot succes dat we de Gezonde Huiskamer door zijn blijven gaan.’

Wat kun je als wijkbewoner doen als je jullie ‘huiskamer’ binnenstapt?
‘Wij doen een paar fysieke testjes, we meten bijvoorbeeld iemands knijpkracht, gewicht, bmi, lengte, buikomvang en daarnaast nemen we een vragenlijst af gericht op Positieve Gezondheid. Die vragen gaan ook over aspecten als sociale contacten en je gelukkig voelen. Bij onze Positieve Gezondheidstafel kunnen mensen het spinnenweb invullen, zodat ze kunnen zien waaraan ze willen werken.’

Wat gebeurt er daarna? Verwijzen jullie, indien relevant, door naar lokaal aanbod?
‘Wij staan bij locaties of evenementen, waar we mee samenwerken en we proberen ook altijd samenwerking aan te gaan in de wijk waar we staan. Met lokale organisaties op het gebied van gezondheid en welzijn. Huisartsen, buurthuizen, etc. dat kan eigenlijk van alles zijn. We zorgen ervoor dat we de sociale kaart bij ons in de bus hebben. Zelf bieden we geen concreet gezondheidsprogramma dat je kunt volgen, wij maken mensen bewust van hun gezondheid en sporen ze aan stappen te zetten om die te verbeteren. Daarom is samenwerking belangrijk.’

Jullie zijn al een enige tijd ‘onderweg’. Heb je een voorbeeld van wat je meemaakt?
‘Ik vind het interessant om in zo een wijk écht met mensen te praten. Laatst had ik bijvoorbeeld een dame van 96, die net haar tweede man was verloren. Het was bomvol, er stond een wachtrij voor een test, maar ik heb met haar een mooi gesprek gehad over hoe ze zich voelde. Op een gegeven moment was ze in tranen en toen zei ze: ‘Ja, maar jij moet opschieten.’ Ik gaf aan dat ik aandacht voor haar op dat moment belangrijk vond en heb rustig het gesprek met haar voortgezet. Ze vond het zo fijn had niet het idee dat ze druk voelde. Er is ook een mevrouw die ons echt opzoekt. Ze is al vier keer geweest om te kijken hoe het met haar gaat. Het leuke is, dat ze mij herkent, zich op haar gemak voelt en dat we zien hoe ze vordert. Op een locatie waar we wat langer aanwezig waren, kwam iemand er via de tests en het spinnenweb achter, dat hij meer moest gaan bewegen. Later zocht hij ons weer op om zijn nieuwe wandelschoenen te laten zien. Hij was komen wandelen. Mooi toch? Zelf heb ik ontdekt in wat voor mooie omgeving we eigenlijk wonen. Daar ben ik bewuster van gaan genieten.’

Jullie hebben ook met een gemeente een pilot gedaan met het belonen van bewoners die een leefstijlcheck lieten afnemen. Wat heb je daar ervaren en geleerd?
‘We hebben met een gemeente via de coronagelden aan het verbeteren van de leefstijl van inwoners gewerkt. Ze wilden mensen weer activeren na de coronaperiode waarin mensen minder zijn gaan sporten en bewegen en daarnaast wilden ze lokale ondernemers helpen. Zo is de waardebon ontstaan. Wij konden via de gezondheidscheck inwoners laten zien waar ze stonden en wat punten waren om te verbeteren en dan kregen zij na de check een bon van 100 euro om te besteden bij lokale ondernemers, bijvoorbeeld aan een sportabonnement. Een goed idee, maar er wed misbruik van gemaakt. Sommige mensen kwamen meerdere keren de test doen om die bonnen te incasseren. Door de drukte moesten mensen soms wel drie uur in de rij staan. Die beloning is een goede trigger voor de doelgroep die we graag zien, dus we gaan er wel mee aan de slag om het idee aan te scherpen. We kunnen die beloning bijvoorbeeld in delen toekennen zodat we bewoners nog stimuleren stappen te zetten en terug te komen.’

Wat gebeurt er (internationaal) met de data?
‘Voor een bepaalde periode hebben we data verzameld, maar wij moeten dan iedereen om toestemming vragen, dus daar zit wel een administratie achter. We doen het nu voor de inwoners zelf dus wordt de data niet bewaard. Maar het is wel waardevolle data natuurlijk in de toekomst zou het mooi zijn die bij te houden. Wij zijn momenteel bezig met de koppeling met Positieve Gezondheid en PLUK (digitale ondersteuning bij lokaal doorverwijzen) en dan wordt de data ook opgeslagen.’

Wat zijn jouw wensen voor de toekomst van de Gezonde Huiskamer?
‘We willen de mooie samenwerkingen in de wijken voortzetten want je ziet echt dat mensen terugkomen en er echt mee bezig zijn. Ook het vergroten van kennis over Positieve Gezondheid en het ontwikkelen van persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO’s) is belangrijk. Zo kunnen mensen zelf daar ook actief met hun gezondheid bezig en daar ontlast je ook de huisarts bijvoorbeeld mee. Als bijvoorbeeld naar voren komt dat iemand naar welzijn kan of naar een wandelclub, dan hoef diegene niet voor het probleem naar de huisarts. We laten zien wat er in de buurt te doen is. We willen verder met Positieve Gezondheid in de Gezonde Huiskamer en PLUK, de concrete vertaling van Positieve Gezondheid introduceren.

Samenwerken

De Gezonde Huiskamer kan ingezet worden bij evenementen, maar ook als een laagdrempelige manier om in gesprek te gaan met bewoners van dorpen en wijken.
Neem contact op.

Op 3 november 2022 organiseerde Alles is Gezondheid-iPH een jaarcongres en livecast op het centrale thema is Onderstroom.

Aanwezig geweest op het jaarcongres? Vul hier de bezoekersenquête in:

We kijken dan naar de (leef)wereld van gedachten en gevoelens die minder zichtbaar zijn. Naar wat iedereen onbewust wel voelt en ervaart, maar niet altijd doordringt tot stelsels, structuren en systemen.

De vraag is hoe we hiervan een samenhangend geheel maken en daarbij de beweging stimuleren naar een gezonder Nederland. Met minder spanning, meer verbindingen, nieuwe gevoelens en ander gedrag. De kloof overbruggen dus. Ook bij jezelf.

We halen de onderstroom naar boven met voorbeelden, verhalen en ervaringen (#hoedan). Daarbij kwamen de bekende Alles is Gezondheid-iPH thema’s aan bod zoals Positieve Gezondheid, groen en gezondheid, mentale gezondheid, regio’s en wijken, gezond werkgeverschap en leefomgeving.

Onderstroom: Spoken Word

Spoken Word over de Onderstroom door arts, inspirator en vernieuwer Mia Wessels.

Onderstroom: Livecast

Met Mia Wessels, Tim ’S Jongers (Wiardi Beckman Stichting), Grace Brok en Finn (Wijk voor Elkaar, Buurtgeluk), Karen van Ruiten (Alles is Gezondheid) en Lea Bouwmeester (specialist gezondheidszorg).

Interviews met sprekers

• Tim ’S Jongers (auteur, Wiardi Beckman Stichting) over de kloof én brug tussen de systeemwereld en de leefwereld van (kwetsbare) bewoners.
• Najla Edriouch alias ‘Psycholoog Najla’ over het verbeteren van je eigen leven, behoeften van jongeren, social media en (innerlijke) verbondenheid.
• René Cuperus (Atlas van Afgehaakt Nederland) over waarom Nederland een ‘gezondheidsdemocratie’ dreigt te worden. Wie haken er af, waar en waarom?

Primeur: Toolkit Natuur voor Gezondheid

Ga naar hier naar het platform met praktische hulpmiddelen voor professionals in de (eerstelijns) gezondheidszorg, welzijns- en sportsector die meer willen doen met de inzet van de natuur voor een gezonder leven. Verrijk jezelf met inspiratie, tips, materialen, advies en voorbeelden.

Foto’s van het jaarcongres

Tim ’S Jongers politicoloog, publicist en directeur van de Wiardi Beckman Stichting wil de brug slaan tussen de wereld van bestuurders en die van mensen die opgroeien in achterstandswijken. Een brug over een onderstroom van misleidende aannames en systeembelemmeringen die de kloof in stand houdt. We spreken ’S Jongers als opmaat voor ons jaarcongres waar hij acte de présence geeft.

We praten en denken veel over mensen uit achterstandswijken in plaats van dat we met ze praten. Hoe kunnen we dat veranderen?
‘Als je dat echt wilt, dan zal je iemand een stoel moeten aanbieden. Zo simpel is het. Waarom mogen bepaalde mensen wel en anderen en niet aan tafel zitten? Wie houden we buiten? Het is vreemd dat mensen die niets afweten van leven in armoede daar wel besluiten over nemen en beleid op maken. Je laat iemand die nog nooit in Amerika is geweest toch ook geen presentatie over Amerika houden? We zijn al een heel eind als we erkennen dat we bepaalde dingen niet weten en ons principieel bescheiden opstellen.’

Hoe kunnen we zorgen dat de kloof kleiner wordt?
‘Je ziet vaak panels van zogenaamde ervaringsdeskundigen. Maar dan blijven het ervaringsdeskundigen tegenover professionals. Ervaringsdeskundigheid moet geen identiteit worden, maar het moet gaan over het inzetten van die ervaringskennis. En over samenwerken. Er is niets zo discriminerend als een diploma. We kunnen ons afvragen of onze selectiemechanismen wel voldoen aan de behoefte van de maatschappij. Wat in bijvoorbeeld achterstandswijken voor de een werk is, is voor de ander zijn leven. We moeten samenwerken vanuit wederzijds vertrouwen.’

Preventie is in jouw ogen te vaak gericht op leefstijl, terwijl achterliggende structurele factoren een rol spelen. Welke zijn dat?
‘Dat kan om verschillende dingen gaan zoals een goede woning, werk, goed onderwijs, en noem maar op. We zouden moeten kijken naar de omstandigheden die bijdragen aan ongezondheid en erachter komen wat iemands leven fijner zou maken. De vraag zou moeten zijn: waar heeft u behoefte aan? Nu redeneren we vooral vanuit: waar hebt u recht op. Terwijl, de beste kans op een gezond leven is een goed leven. Als je opgroeit in een getroebleerd, liefdeloos gezin of in een krot woont, dan weet je dat het mis gaat. Je gaat risico’s nemen. Ik noem dat het niets te verliezen gevoel.’

Heb je tot slot een tip voor professionals uit ons netwerk?
‘Mensen komen naar bijeenkomsten waar ik vertel dat er iets moet gebeuren aan de kloof tussen het beleid en de werkelijkheid in een achterstandswijk. Hun komst is een hele eer, maar ze hadden op dat moment ook naar de voedselbank kunnen gaan, naar de Haagse Markt of het buurthuis. Het wordt als drempel ervaren om ‘ze’ aan te spreken, maar niet om er beleid over te maken. Onderzoeksvragen worden nooit geformuleerd door mensen uit een achterstandswijk, omdat zij doorgaans niet studeren. Het zou mooi zijn als onderzoekers dat wel samen met bewoners doen. Zij weten wat er nodig is. Want nogmaals: het is hún leven.

(Foto Tim: Peter van Beek)

• Tim ’S Jongers op LinkedIn
• Volg Tim op Twitter

De LIVECAST: TRUSTED NETWORKS met Alex Jadad, Machteld Huber, Daan Bultje & Peter Bennemeer gaat over vertrouwen in netwerksamenwerking en biedt handvatten die voor iedereen relevant en toepasbaar zijn. Op deze pagina kun je de uitzending van 10 november 2021 terugkijken en tref je links aan naar sprekers en tips om verder te lezen. Ook verwijzen we naar de speciale livestream tijdens onze Livecast: Redefining Health op 9 november, waarin Alex Jadad en Machteld Huber samen in gesprek gingen over Trusted Networks. Voel je vrij de video’s en informatie te delen met je netwerk.

Bekijk hier de volledige liveregistratie vanuit Landgoed Zonneoord in Ede.

Sprekers

De uitzending duurt circa 90 minuten met: Alex Jadad (Canadees-Colombiaanse arts, filosoof, leraar, onderzoeker en innovator), Machteld Huber (iPH, grondlegger gedachtegoed Positieve Gezondheid), Daan Bultje (Healthy Ageing Network Noord NL), Peter Bennemeer (voormalig bestuurder ziekenhuis Bernhoven, auteur) en presentator Marianne van den Anker (NPO).

Thema: Trusted Networks

Tien jaar geleden publiceerden Machteld Huber, André Knottnerus, Henk Smid, Alex Jadad en vele anderen, in de British Medical Journal, een nieuw concept van gezondheid waarin veerkracht en eigen regie centraal staan. In Nederland is dit verder ontwikkeld in Positieve Gezondheid; in Canada door Alex Jadad in Trusted Networks.

Kun je vertrouwen bewust inzetten als onderlegger voor samenwerkingen? Samen met Institute for Positive Health gingen we op zoek naar het antwoord op deze vraag. De zoektocht startte bij het boek Trusted Networks door Alex Jadad, die ons bracht bij het punt van samenwerking bewust organiseren vanuit vertrouwen. We zochten naar Nederlandse praktijkvoorbeelden van ‘Trusted Networks’. Hoe leid je een organisatie door een grote transformatie? Hoe transformeren we het zorgsysteem naar een systeem waarbinnen gezondheid centraal staat en hoe kunnen we netwerksamenwerkingen opbouwen op basis van vertrouwen en blijvend positieve impact genereren?

Speciale livestream met Alex Jadad en Machteld Huber

Deze livestream is uitgezonden tijdens de Livecast: Rediscovering Health op 9 november, met  Alex Jadad. Alex is auteur van het boek ‘Trusted networks for Health & Care’ en verantwoordelijk voor de stelselherziening van de zorg in Colombia. Ook stond hij 10 jaar geleden met Machteld Huber (iPH) aan de wieg van de beweging van Positieve Gezondheid. Machteld pakte dit op met het bekende spinnenweb en Alex ging er mee aan de slag in  een netwerkbenadering. Nu leggen we de verbinding weer en zien dat beide uitwerkingen nodig zijn.

Meer weten?

• Bekijk de video over het ontstaan van Positieve Gezondheid en de ontwikkeling afgelopen 10 jaar.
• Ga naar de Kennisbank Positieve Gezondheid.
• Impressie  iPH-conferentie ‘Health as the ability to adapt and self-manage

Op 28 juni 2021 organiseerde Alles is Gezondheid, Health KIC en 8HRK Gezond (Achterhoek) een webinar over de vraag hoe het Kavelmodel een regio kan helpen in het organiseren van de gezondheid en zorg van inwoners.

TERUGKIJKEN:

Programma

• Hoe zorgt het Kavelmodel dat investeren in gezondheid loont?
• Voor welke soort regio’s is het model kansrijk? Wat is daar nodig?
• Hoe begin je met veranderen naar een lokaal gezondheidsstelsel?
• Hoe betrek je inwoners? Hoe krijg je systeemspelers mee?
• Waar kun je gezondheidsverbeteringen in de regio aan aflezen (data)?
• Wat zijn de eerste inzichten en (leer)ervaringen in de Achterhoek?

Sprekers

• Leonie Voragen: is directeur bij de Stichting Health KIC (initiatiefnemer Kavelmodel). Leonie zal vertellen hoe het Kavelmodel bijdraagt aan de transitie van ziekte en zorg naar (positieve) gezondheid en gedrag.
• Maarten den Braber: is expert in digitalisering in de gezondheidszorg. Bij het Kavelmodel is hij verantwoordelijk voor monitoring, data en analyse. Waaronder het meten van gezondheidsinterventies.
• Rob Jaspers: is bestuurder bij GGNet en voorzitter van Thematafel ‘De Gezondste Regio’ bij 8RHK ambassadeurs. Rob zal ingaan op de ervaringen in de implementatie van het Kavelmodel in de Achterhoek.
• Karen van Ruiten: is programmahoofd van Alles is Gezondheid en moderator van het webinar.

Terugkijken

Webinar terugkijken? Dat kan via deze link

Clips

• Wat is het Kavelmodel (animatie)?
• Population Health Data NL (animatie)
• Achterhoek Gezondste regio (animatie)

Lees meer

• Publiek privaat samen (net)werken (AiG 8-luik) 
• Regionale visie Zorg en Gezondheid Achterhoek

Kavelmodel

Door te focussen op méér gezondheid zorgen we dat onze zorg betaalbaar en toegankelijk blijft. Het Kavelmodel is bedacht om deze ambitie op lokaal niveau waar te maken. Met inwoners die gezondere keuzes maken en zorgprofessionals die ‘de mens’ weer centraal stellen. Essentie is om gezondheid en zorg anders te organiseren, financieren en monitoren.

Achterhoek

De Achterhoek is de eerste regio in Nederland waarin het Kavelmodel verder vorm krijgt. Lokale trekker is de thematafel ‘De Gezondste Regio’ van 8RHK ambassadeurs. Aangesloten partijen zijn zorgorganisaties, ondernemers, overheden, zorgverzekeraars, GGD, Zorgbelang en Proscoop. Samen gaan ze een veranderplan opstellen voor een ander gezondheidsstelsel. Met afspraken over financiën, organisatie, governance en data. Ook bestaande plannen uit de Regiovisie 2030 voor de Achterhoek krijgen hierbij een plek.

Het Kavelmodel is een initiatief van Health KIC en wordt gefaciliteerd door Noaber Foundation, Menzis, PGGM, Bernard van Leer Foundation, Alles Is Gezondheid en Ministerie van VWS.

Op 10 juni 2021 organiseerde Alles is Gezondheid met de Alliantie Kinderarmoede en het platform WEL in Flevoland een webinar over de vraag hoe we door publiek-private samenwerking kunnen bijdragen aan preventie, gezondheid en welzijn.

TERUGKIJKEN

BEKIJK DE SLIDES

Programma

In de wereld van gezondheid en welzijn kom je ze steeds vaker tegen: publiek-private allianties, collectieven, partnerschappen, lokale coalities en regionetwerken die over grenzen heen kijken en de handen ineen slaan om een maatschappelijke uitdaging aan te pakken.

Doelen lopen uiteen van leefstijlverandering op scholen, bevorderen van beweging, tegengaan van eenzaamheid, implementeren van fitcoins tot het terugdringen van kinderarmoede en het mobiliseren van hele regio’s om de beweging te maken naar een gezonder, vitaler en socialer leven.

Factoren die bepalen of deze samenwerkingsverbanden succesvol zijn en netwerken een duurzaam bestaan op weten te bouwen zijn talrijk. Zoals:

• Waarom is zo’n netwerk überhaupt nodig (toegevoegde waarde)?
• Lukt het de netwerkpartners om af te zien van eigen belangen?
• Hoe krijg je de private kant actief betrokken?
• Hoe voorkom je dat de waan van de dag het weer overneemt?
• Kun je samen voor de dag te komen met concrete resultaten?
• Hoe maken we de samenwerking niet-vrijblijvend en duurzaam?
• Hoe dan?

Met de opgedane ervaringen binnen het Alles is Gezondheid netwerk een whitepaper gepubliceerd over publiek-private samenwerking: hoe dan? De publicatie is een handreiking met bouwstenen en praktijkvoorbeelden in verschillende fasen van netwerkontwikkeling.

In dit webinar delen we onze lessen over samenwerking en zoomen we met praktijkvoorbeelden in op de hoe dan vraag. Sprekers en onderwerpen zijn:

• Hans Christiaanse (Netwerkadviseur bij Alles is Gezondheid): neemt ons mee in de praktijk van netwerkvorming en licht de verschillende stadia van samenwerking toe: geboorte, ontwikkeling, groei, impact maken, borgen en verduurzamen. Hans kijkt daarbij met een schuin oog naar zijn persoonlijke ervaring bij netwerken zoals de Alliantie Gezondheidsvaardigheden, Alliantie Kinderarmoede en het Child Friendly Cities netwerk.
• Anne Hoogenboom (Projectleider Alliantie Kinderarmoede en Adviseur Sardes): staat dagelijks met de voeten in de klei bij de Alliantie Kinderarmoede. Met meer dan 250 partners uit het publieke en private domein is dit netwerk sinds 2019 een van de grootse maatschappelijke offensieven tegen kinderarmoede. Anne zal ingaan op de onstuimige landelijke start, voortdurende groei van het netwerk en hoe de alliantie zich verder ontwikkelt met de Theory of Change benadering (impacttool). We horen ook welke obstakels er zijn en waar je soms tegen aanloopt in draagvlak, financiering en politiek.
• Ineke Moerman (Arts Maatschappij & Gezondheid en Programmamanager WEL in Flevoland): maakt zich hard voor het verbinden van publieke gezondheid in het sociaal domein. In Flevoland trekt ze de kar bij WEL: een platform voor alle Flevolanders, gemeenten, bedrijven en instellingen met een hart voor Positieve Gezondheid. Ineke vertelt hoe ze sturing aan verandering geeft vanuit een inhoudelijke visie en dit vervolgens vertaalt naar de praktijk. Met de inwoner als leidend perspectief en transformationeel leiderschap als randvoorwaarde voor succes. Ineke deelt ook enkele lessen voor lokale coalities vanuit het traject ‘Terugdringen van gezondheidsverschillen‘.

Na de geboorte, het formuleren van de belofte, plannen maken en geeltjes plakken, is het zaak de energie te behouden en samen oplossingsgericht te werken. Zowel inhoudelijk als procesmatig.

BOUWSTENEN FASE 2
Ontwikkelen en groeien

• Voor een succesvolle publiek- private samenwerking is proceskennis en procesorganisatie nodig. Haal proceskennis in huis als dat niet aanwezig is. Bijvoorbeeld via BeBright, Sardes, Common Eye, of Issuemakers.
• Leg proces, rollen en lijnen vast. Zo zorg je voor continuïteit als partners tijdelijk wegvallen, bijvoorbeeld tijdens pandemie.
• Blijf leren. Zorg voor een dynamische lerende omgeving. Experimenteer, maak en leer van fouten, evalueer en stuur bij. Lees meer over participatief-actieonderzoek
• Kijk af, ontmoet andere netwerken, leg crossverbanden, maak gebruik van
  elkaars kennis en kracht. Alles is Gezondheid stimuleert van elkaar leren via o.a. 1SociaalDomein.nl en Kennisvouchers in samenwerking met ZonMw.
• Houd het proces gaande. Initieer een nieuwe impuls of wees bereid een processtap terug te zetten. Dat voelt als vertraging, maar kan later weer leiden tot versnelling. Lees het blog Alliantievorming: hoe doorbreek je de impasse?
• Houd contact, zorg voor energie. Deel elkaars successen, verhalen, vragen en voorbeelden. Vergroot elkaars bereik via de eigen achterban. Lees meer over samenwerken met energie. (PDF Wielinga & Robijn)
• Zorg voor agendering bij de politiek. Neem ambtenaren mee in jullie verhaal. Voedt ze, vraag advies of medewerking. Zoek een inhoudelijke ingang met iemand die gevoel heeft voor je thema. Zie video’s Gelijke Kansen van het ministerie van OCW en Alles is gezondheid en Paul Blokhuis’ werkbezoek aan Gezonde Basisschool van de Toekomst.