Webinar Werkstress: Het Antwoord Is Positieve Gezondheid

In het kader van de Week van de Werkstress (2020) vond het webinar ‘Werkstress: het antwoord is Positieve Gezondheid’ plaats, georganiseerd door OVAL en Alles is Gezondheid. Vanuit het bedrijfsleven, de gezondheidszorg, het sociaal domein, was er ruimschoots belangstelling voor inzichten om stress (op het werk) te voorkomen.

Positieve gezondheid en werk

Karen van Ruiten, programmadirecteur Alles is Gezondheid en webinarhost, peilt onder de deelnemers de stelling: Mailverkeer buiten werktijd: eigen regie of stressfactor? Voor een ruime meerderheid valt dit toch onder eigen regie. Josje Dikkers, lector Hogeschool Utrecht, herkent de uitslag. “Uit onderzoeken blijkt dat het voor veel mensen rust geeft om toch even mail gezien te hebben, maar er zijn wel grote verschillen tussen mensen. Dit komt ook uit onderzoeken naar thuiswerken.”

Josje neemt ons mee in de achtergrond van Positieve Gezondheid en duurzaam behoud in waardig werk aan de hand van praktijkverhalen en theorie. Het gedachtegoed Positieve Gezondheid, geiniteerd door Machteld Huber, bekijkt gezondheid breder dan alleen de afwezigheid van ziekte, een definitie zoals die door World Health Organisation werd aangehouden. De verschuiving naar “het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven”, is mensgericht en holistisch, heeft een dynamisch perspectief en kent een integrale aanpak.

Balans werk en privé

Er wordt in deze snel veranderende maatschappij een beroep gedaan op ons aanpassingsvermogen. In het model van Clark wordt gesproken over de mens als ‘boundary crossers’ tussen werk en privé. Door technologische mogelijkheden wordt de grens overgestoken van thuis naar werk en vice versa. De grenzen vervagen, zo ook de balans, helemaal nu in coronatijden.

Het holistisch aspect van Positieve Gezondheid, komt ook tot uitdrukking in verschillende sociaal psychologische modellen, zoals die binnen het vakgebied van HRM gebruikt worden. Twee modellen passeren de revue. Ten eerste het duaal procesmodel, zoals besproken in het handboek HRM heden en morgen, waarin aandacht is voor actief ouder worden (‘active ageing’). Ten tweede kun je in de werkcontext niet om het JD-R-model heen. In dit model wordt een verbinding gelegd tussen taakeisen en hulpbronnen. Mensen met veel taakeisen, maar ook veel hulpbronnen, zijn over het algemeen meer bevlogen, maar dat betekent niet dat je geen last kunt hebben van werkstress.

Reflectie

Het model van Positieve Gezondheid (spinnenweb) is een individueel gespreksinstrument, een moment van reflectie. ‘Wat is voor mij belangrijk? Hoe kom ik daar?’ Vervolgens kan iemand hierover in gesprek met zijn/haar omgeving. Het instrument wordt nog krachtiger als het gekoppeld is aan de HR-visie en het HR-beleid van een organisatie.

Vitaliteitsbeleid

Er is een manier gevonden om het spinnenweb van Huber te vertalen naar de integrale ‘fit’ op het werk, bestaande uit vijf principes van fit voor een integraal gezondheids- en vitaliteitsbeleid.  Omdat het model van Positieve Gezondheid pas recent in de praktijk gebruikt wordt zijn er nog niet veel effectstudies. Er zijn wel veel ervaringsstudies, met positieve uitkomsten.

Bekijk deel 1 van het webinar:

In gesprek over de praktijk

Gert-Jan Aleman, Vitality Manager bij gemeente Den Haag vertelt dat in het Arbocentrum alles rondom gezondheid zowel preventief als curatief bij elkaar komt, waarbij aandacht is voor de zes dimensies uit het spinnenweb.

Samen met de zorgverzekeraar is een providerboog ontwikkeld. Mensely is als arbodienst aangetrokken omdat zij de eigen regie van de medewerker centraal stellen in hun beleid. Ook in de HR-strategie staat de mens centraal, de directie staat hier ook achter. Een divers aanbod van workshops en trainingen maakt dat je als professional goed kunt samenwerken en de verschillende aspecten van Positieve Gezondheid goed kunt adresseren. Op verschillende niveaus wordt er gekeken naar een toegankelijk aanbod. Door goed te luisteren naar medewerkers ontstaat eigenaarschap.

Wat werkt om eigen regie te stimuleren? Het voeren van ‘het goede gesprek.’ De gemeente Den Haag faciliteert hierin zowel de medewerker als de leidinggevende. Vertrouwen is hierin de sleutel, zodat mensen intrinsiek gemotiveerd zijn om informatie en ervaringen te delen. Op de vraag hoe een leidinggevende op weg te helpen, gaf Ed Moolhuizen, Medisch Directeur bij Mensely, aan: “Allereerst door de goede randvoorwaarden te scheppen zodat er tijd is om dit te doen. Dat betekent dat de board aan de voorkant verantwoordelijkheid moet nemen.”

Bekijk deel 2 van het webinar:

Wil je een vraag stellen? Neem contact op met Piet Vessies,  onze netwerkadviseur werk.