Aan de slag met de transitie naar gezondheid. Eerste editie Health Transformation Community van start

Met de eerste tweedaagse op 20 en 21 januari 2022 uit een reeks van drie ging de Health Transformation Community digitaal van start. 49 transformatoren in spe met daarachter 49 netwerken die iedere regio in Nederland vertegenwoordigen zijn aan een intensief traject van zes maanden begonnen. Samen leren over transformatie en zelf bijdragen aan de transitie van gezondheid, welzijn en zorg staat centraal.

Kiezen voor het bospad

De eerste twee dagen stonden in het teken van introductie waarin de deelnemers mee werden genomen in het huidige zorgsysteem en inzicht kregen in hoe het transformatielandschap eruitziet. Programmadirecteur Alles is Gezondheid/Positieve Gezondheid en mede-initiatiefnemer van de Health Transformation Community Karen van Ruiten benadrukte de behoefte aan de shift van ziekte naar gezondheid. Bij hoe we daar komen gaat de vergelijking van de geasfalteerde weg tegenover het bospad goed op. Recht en voorspelbaar inclusief de huidige systemen tegenover anders, de onbekendere weg in een gezonde omgeving, waarbij we nog niet weten waar hij uitkomt. Niet altijd even makkelijk, zo leerden we al eerder uit de ervaringen van de Health Innovation School. Met elkaar gaan we symbolisch het bospad op en helpen elkaar op weg, door te proberen en vooral te realiseren.

Drijfveren voor transformatie vanuit technologisch en persoonlijk oogpunt

De deelnemers leerden in interactieve sessies over belangrijke drijfveren van transformatie geïnspireerd door domeinexperts over de uitdagingen die erbij komen kijken. Ook is ingegaan op hoe persoonlijk leiderschap en kwetsbaarheid binnen transformatie een rol spelen. De vooraf gedeelde Health Transformation Community podcast-serie gaf al een inkijkje in de verschillende perspectieven op de transformatie van gezondheid en zorg. Gemaakt om iedereen die werkt aan het verbeteren van de gezondheid van Nederlanders inzicht aan te reiken om een versnelling te maken in die shift van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Uit de podcasts blijkt dat er niet één beeld op transformatie is op de opgave daarvoor. We hebben om te gaan met verschil.

Cultuurverandering is belangrijk onderdeel bij transformatie

Leonie Voragen, directeur stichting HealthKIC, benadrukte dat transitie fundamentele en onomkeerbare veranderingen van structuur, cultuur en werkwijzen op systeemniveau zijn. Cultuur (gedeelde beelden, waarden en paradigma’s) wordt wel eens vergeten. Er heeft een verschuiving plaatsgevonden van overleven naar langer leven, naar beter leven: we worden gemiddeld ouder en kunnen ziekten behandelen. Onze wens is op een manier ouder te worden die past bij een zinvol leven en daar is ons zorgsysteem nog niet goed op ingericht, wat het moeilijk maakt impact te maken. Ook zijn we er niet alleen met een nieuw bekostigingsmodel of losstaande initiatieven. Cultuurverandering vraagt gezamenlijke reflectie op wat van belang is en is een must voor transitie.

Versnelling digitalisering in de zorg

Lucien Engelen, o.a. CEO Transform.Health en Strateeg Gezondheid(szorg) Innovatie bij Deloitte C4E, vertelde dat we een digitale maatschappij zijn geworden en overschatten de snelheid maar onderschatten de impact ervan. Digitalisering in de zorg is ‘dankzij’ de coronacrisis versneld. De zelfhulpkiosken in het Laurentius ziekenhuis zijn daar een goed voorbeeld van. Waar patiënten zelf o.a. hun bloeddruk, saturatie, hartfrequentie en BMI opmeten. De resultaten krijgen ze meteen mee op een ticket en worden automatisch in het patiëntendossier verwerkt. Waar Lucien enorme kansen voor de digitalisering in de transformatie van het zorglandschap schetste, en zelfs in het lichaam geïntegreerde sensors als -niet eens zover- toekomstbeeld omschrijft, kwam Reon Brand (Philips) met een tegengeluid. Hij noemde deze denkstroming de transhumane stroming die beperkingen kent op duurzaamheid en solidariteit, in zijn lezing over co-emerging futures. Hij benadrukte daarin dat er een viertal toekomstige stromingen parallel ontstaan, waarin zijn voorkeur uitgaat naar een systeem waarin ecologie centraal staat, de Gaia stroming.

Workshop, lezingen en focus leervraag

Mia Wessels, oprichter De Jonge Dokter en podcasthost bij Humanizing Healthcare, gaf in haar lezing aan hoe belangrijk zelfreflectie en kwetsbaarheid zijn. Want transformatie is juist ook veranderen met je eigen persoonlijke verhaal als vertrekpunt. De workshop samenwerken voor transitie van samenwerkingspartner Common Eye door Janneke Steijns stelde deelnemers op de proef door ze in een game te laten ervaren welke obstakels en dynamieken er in samenwerking kunnen ontstaan. Opgevolgd door inspirerende lezingen van Zayna Khayat (VP of Business Development & Strategy Teladoc Health) over kwetsbaarheid en persoonlijk leiderschap in transitie en wat werkzame elementen zijn om een netwerk te mobiliseren. Zayna onderstreepte de 3%-regel; met slechts 3% van de medewerkers binnen de organisatie of het systeem kun je 85% van deze populatie beïnvloeden. Vind die super-connectors! Tommaso Sarri (Deloitte) hielp de deelnemers met het scherpstellen van hun leervraag en Machteld Huber sprak als grondlegger van het gedachtegoed Positieve Gezondheid en oprichter iPH over het bouwen van een nieuw perspectief op gezondheid. Gezamenlijk gingen deelnemers in gesprek over ‘opgaven voor transitie vanuit verschillende perspectieven: de hoeken van het systeem uitgelicht’ met Florien van der Windt (Ministerie van VWS), Wiet de Ronde (Menzis), Willem Rutgers (Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn), Khadija Tahiri (FNV Schoonmaak) en Karen van Ruiten (domein overstijgend samenwerken).

Samen maatschappelijke beweging inzetten

Alles is Gezondheid en iPH, initiatiefnemers van de Health Transformation Community, willen met de community een lerende gemeenschap creëren die elkaars kennis en expertise gebruiken om de transformatie in de zorg te versnellen. Het pad van transformatie is geen geasfalteerde weg, maar gezamenlijk hebben we de wijsheid in huis, en de combinatie van de deelnemers als voorlopers is hierin cruciaal. De grote maatschappelijke beweging kunnen we alleen gezamenlijk inzetten.

Feedback deelnemers na afloop Tweedaagse 20, 21 januari