Buiten werken: op naar een blijvende gedragsverandering

De voordelen van buiten werken zijn duidelijk: het bevordert fysieke gezondheid, vermindert stress, verhoogt de productiviteit, creativiteit, sociale gezondheid, het werkplezier en draagt bij aan de bredere definitie van positieve gezondheid, waarbij welzijn wordt versterkt door zingeving, veerkracht en het vermogen om met uitdagingen om te gaan. Ondanks deze voordelen blijft buiten werken voor veel werknemers een uitzondering in plaats van de norm. En dat terwijl Nederland zich Europees kampioen zitten ‘mag’ noemen, met ernstige gevolgen voor onze gezondheid zoals hart- en vaatziekten en zelfs vervroegd overlijden (TNO, feb 2024).

Met de stijgende burn-out cijfers in de afgelopen jaren is werk gerelateerde psychische vermoeidheid een groeiend probleem in Nederland. De krappe arbeidsmarkt vraagt ook om een gezondere werkcultuur. Bedrijven concurreren meer om talent aan te trekken en te behouden. Werknemers kiezen in de schaarse markt ook vaker voor bedrijven die aandacht hebben voor hun welzijn. Laat buiten werken nu een van de meest effectieve en makkelijk te implementeren maatregelen zijn. Maar wat is er voor nodig om buiten werken te integreren in de werkdag en te bewegen naar een blijvende gedragsverandering?

Voorbeeldfunctie van leidinggevenden: neem je team mee naar buiten

Nieuw leiderschap, of, geef het een naam, modern of transformationeel leiderschap, legt de nadruk op flexibiliteit, vertrouwen en het welzijn van werknemers. Leidinggevenden die deze stijl uitdragen, moedigen medewerkers aan om autonoom en innovatief te werken, wat buiten werken zeker kan bevorderen. Het is belangrijk hierin zelf het goede voorbeeld te geven door bijvoorbeeld vergaderingen buiten te houden, zelf regelmatig buiten te werken door bijvoorbeeld wandelmeetings (walking meetings/weetings) te plannen. Maak als leidinggevende het verschil en neem je team mee naar buiten, geef het goede voorbeeld als ambassadeur van buiten werken en stimuleer collega’s het werk mee naar buiten te nemen

Het is ook essentieel om als leidinggevende een cultuur van vertrouwen en verantwoordelijkheid te creëren. Zodat werknemers de vrijheid krijgen om hun eigen werkplek te kiezen. Door openlijk te communiceren over de voordelen van buiten werken en successen te delen, kunnen leidinggevenden een positieve houding ten opzichte van buiten werken bevorderen. En daarmee neemt het mogelijke pauzegevoel bij medewerkers af.

Outdoor Office Day: een groeiende beweging

Dit jaar zag Outdoor Office Day, een internationaal event om werken in de natuur te bevorderen dat wereldwijd op verschillende locaties plaatsvindt, een recordaantal deelnemers op 13 juni 2024. Ook in Den Haag. Het evenement op Outdoor Office Day in Den Haag bestond uit een proeverij van verschillende werkmethodes aangevuld met wandelworkshops, ‘weeting’- en inspiratieroutes. Dat werd aangevuld met verschillende coaching sessies. Kortom, een groot scala aan activiteiten. Werkgevers en werknemers kwamen van heinde en verre om zich te laten inspireren door de activiteiten én werk te maken van het integreren van buiten werken in hun dagelijkse routine.

Het evenement werd ondersteund door samenwerkingspartners uit verschillende disciplines; van Staatsbosbeheer, VNO-NCW, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Grenzeloos Samenwerken en Alles is Gezondheid tot aan de Beweegalliantie en vele anderen. De populariteit van dit evenement en de groeiende hoeveelheid samenwerkingspartners laat zien dat er een toenemende interesse is in buiten werken. Iris Visser, projectleider Outdoor office Day Den Haag: “Buiten werken spreekt tegenwoordig meer mensen aan dan alleen de personen met extra aandacht voor vitaliteit of productievere overlegvormen. Ook organisaties die werken aan grote opgaven zien het belang van werken in de openbare ruimte, omdat de grotere opgaven zich daar afspelen en niet of nauwelijks merkbaar zijn vanuit je kantoor.”

Structurele verandering voor blijvende integratie binnen bedrijfscultuur nodig

Hoewel evenementen als Outdoor Office Day belangrijk zijn om bewustwording te creëren en initiatieven te starten, zou het uiteindelijke doel moeten zijn om ze overbodig te maken. Dit kan bereikt worden door structurele veranderingen binnen organisaties door te voeren. Ioana Biris, oprichter van de internationale Outdoor Office Day, ging in gesprek met 100 believers: “Een open interne cultuur en de ervaren vrijheid om tijdens de werkdag de natuur in de buurt op te zoeken zijn belangrijke factoren om het werk naar buiten mee te nemen.”

Ioana Biris: “We vroegen ruim 100 mensen die hun werk weleens mee naar buitennemen – alleen of samen met een collega, lopend in de natuur of zittend al schrijvend of aan het lezen – om aan te geven wat hen kan helpen om dit vaker te doen. Ruim de helft noemt een open werkcultuur en het hebben van leidinggevenden en/of collega’s die hiervoor open staan. Ruim de helft noemt ook de behoefte aan groene en rustige ruimtes in de buurt van het kantoor.”

Video: Peter van Embden, Grenzeloos Samenwerken

Verschillende werknemers die op 13 juni deelnamen aan Outdoor Office Day zijn geïnterviewd over wat zij denken dat er nodig is om echt een cultuuromslag te maken. De ideeën zijn onderstaand gebundeld:

• Infrastructuur en faciliteiten: investeer als bedrijf in buitenfaciliteiten zoals een picknicktafel als ontmoetingsplek voor groepen groter dan 8 personen. Hang kaarten van de omgeving en weetingroutes nabij het kantoor op, ze nodigen uit om naar buiten te gaan. Ontwikkel of deel bestaande wandelroutes proactief onder medewerkers en hang ze op op een prominente plek zoals in de centrale hal of bij de receptie.
• Beleid en procedures: formele beleidsmaatregelen die buiten werken en bewegen aanmoedigen en faciliteren zijn cruciaal. Dit kan variëren van flexibele werkuren tot specifieke buitenwerkdagen. Buiten werken kan zo onderdeel worden van de bedrijfscultuur.
• Opleiding en bewustwording: trainingen en workshops kunnen medewerkers en leidinggevenden bewust maken van de voordelen en praktische aspecten van buiten werken.
• Tools en techniek: de groeiende erkenning van de impact van digitale overbelasting op de gezondheid en productiviteit van werknemers stimuleert om buiten zo min mogelijk digitale telefoons of laptops te gebruiken.
• Gezondheidsinitiatieven: integreer buiten werken in bredere vitaliteitsprogramma’s gericht op het verbeteren van de fysieke en mentale gezondheid van werknemers. Werk samen met organisaties zoals Alles is Gezondheid, de Beweegalliantie of Digitaal in Balans om effectieve strategieën te ontwikkelen en de implementatie van buiten werken te ondersteunen.
• Communicatie: deel succesverhalen- en initiatieven via intranet en de nieuwsbrief.

Voorbeelden van succesvolle integratie

Verschillende organisaties lopen voorop in het integreren van buiten werken en dienen als voorbeeld voor anderen:

• Unilever: Met hun “agile working” beleid biedt Unilever werknemers de flexibiliteit om te werken waar ze willen, inclusief buitenlocaties. Dit beleid heeft geleid tot hogere tevredenheid en productiviteit onder medewerkers.
• Arcadis & Alles is Gezondheid: doen mee aan initiatieven zoals de Wandel-tijdens-je-werkdag en Outdoor Office Day. Arcadis promoot in Amersfoort wandelmeetings, bijvoorbeeld met weeting-routekaartjes bij de receptie. Alles is Gezondheid organiseert vergaderingen m.b.v. de Buitenkantoortas en promoot weetings via workshops o.a. bij stichting CAOP.
• Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties/ Grenzeloos Samenwerken experimenteert met opgavehuis De Plint om te kijken welk effect ruimte heeft om op een andere manier te werken aan opgaven. Iedereen is welkom, er zijn geen toegangspoortjes.
  In de Plint vind je een meubel van Buiten Gewoon Werken, waarmee het buiten werken letterlijk en figuurlijk op de kaart wordt gezet. Met kaarten van het groen, de picknickbanken en de weetingroutes in de buurt. En met informatie over de verschillende manieren waarop je buiten kunt werken en tools die daarbij kunnen helpen.
• VNO-NCW: hecht waarde aan gezondheid en productiviteit. Dit passen zij ook zelf toe met het Creative lab, een vergaderzaal die in het teken staat van buitenwerken. De zaal heeft verschillende buitenbureaus die de gebruikers mee naar buiten kunnen nemen, er zijn verschillende materialen en kaarten te vinden en zelfs het behang op de muur toont het Haagse Bos. Handig om te weten: op de buitenbureaus vind je een ingegraveerde plattegrond van 4 weetingroutes in de buurt.
• Rijksvastgoedbedrijf: maakte routekaartjes met weetingroutes vanuit alle RVB-vestigingen. Integreerde lopen en weeting in de RVB-dag. Werkt aan een groot formaat kaart voor op de vierde verdieping van het kantoor. Zodat iedereen die daar langsloopt er dagelijks aan wordt herinnerd dat er weetingroutes in de omgeving vanaf het kantoor starten.

Geïntegreerde aanpak

Om buiten werken tot een blijvende gedragsverandering te maken, is een geïntegreerde aanpak nodig waarbij leidinggevenden een cruciale rol spelen. Door hen als rolmodellen te laten optreden, een ondersteunende infrastructuur te creëren en duidelijke beleidsmaatregelen in te voeren, kunnen organisaties een cultuur creëren waarin buiten werken de norm wordt en de voordelen van buiten werken maximaal benutten wat leidt tot gezondere, gelukkigere en productievere werknemers.

Meer weten over buiten werken?
Site Werken in Beweging
Site Outdoor Office Day
Neem contact op met Ornella van der Ende via ornella.van.der.ende@allesisgezondheid.nl.