Structurele aandacht voor vitaliteit met bewegen in gemeente Leidschendam-Voorburg
Lukt het al om mensen meer te laten bewegen en van bewegen een gewoonte te maken? De gemeente Leidschendam-Voorburg ondersteunt onder wethouder Marcel Belt de door inwoners bedachte campagne ‘Minder zitten, begint met meer bewegen’. Dit om de gezondheid en vitaliteit van haar inwoners te bevorderen. ‘Gewoontes doorbreken hoeft niet complex te zijn.’
Campagne ‘Minder zitten, begint met meer bewegen’
‘Het mooie van deze campagne is dat hij vanuit inwoners is ontstaan’, vertelt Marcel Belt. ‘Zo deed Fysiotherapeute Erzy Kassens in 2021 onderzoek voor haar studie Fysiotherapie en wijkgerichte beweegzorg. Toen is het burgerinitiatief ‘Shit ik zit’ ontstaan, een buurtonderzoek gericht op Voorburg Noord. Daar kwam naar voren dat mensen veel te veel zitten, dat dat gezondheid in de weg staat en dat het komt door gewoontes. Vervolgens is besloten te kijken of dit kon worden opgepakt in het gezondheidsbeleid. Daar kwam de campagne uit voort, vanuit de gedachte iets beet te hebben wat in de hele gemeenschap speelt.’
Meer bewegen kan simpel
Mensen zitten veel meer, daardoor ontstaat gezondheidsproblematiek en voelen mensen zich niet vitaal. ‘De gedachte die nogal eens heerst is dat om vitaal te zijn er veel gesport moet worden. De campagne zet er juist op in door met kleine aanpassingen gewoontes te veranderen. Zoals ieder half uur even in beweging komen, zo nu en dan staand overleggen, een wandelafspraak te maken en eens de fiets naar de supermarkt te pakken in plaats van de auto. Dat wordt echt benadrukt in de campagne: meer bewegen hoeft niet complex te zijn, met kleine aanpassingen kun je gewoontes al veranderen.’
Openbare ruimte en langetermijndenken
Ook het faciliteren van bewegen speelt een rol. Marcel Belt: ‘Als wethouder voor de openbare ruimte is het mooi daarin te sturen. In coronatijd begonnen we met het creëren van veel meer sportplekken in de openbare ruimte, en beweegroutes die je kunt doen. Met de QR-FIT beweegroutes bieden we inwoners gratis beweging op alle niveaus. Zij kunnen gelijk op een laagdrempelige manier buiten aan de slag zonder dat er een sportabonnement voor nodig is. In ons beleid voor de openbare ruimte en hoe we met mobiliteit omgaan kijken we naar de lange termijn en proberen we de voetganger en fietser veel meer centraal te zetten: daarna faciliteren we pas de auto.’
Co-creatie voor een succesvolle campagne
‘We willen beweging laagdrempelig maken, dus iedereen kan meedoen. Ook willen we meer bewegen het nieuwe normaal maken: het is niet normaal de hele dag achter je computer te zitten werken. Het normaliseren moet gaan naar verschillende soorten overleg. Daarom laten we bewoners aan het woord die via filmpjes vertellen hoe zij met bewegen omgaan. Fysiotherapeuten, sociale partners waaronder Sport en Welzijn, huisartsen en allerlei andere professionals zijn betrokken. Zij kunnen doorverwijzen en bekendheid aan de campagne geven, die via allerlei kanalen wordt verspreid.’
Anders inrichten van de openbare ruimte
‘Een mooie beweging vind ik dat de mensen die met de inrichting van de openbare ruimte bezig zijn en aan de andere kant de mensen van het sociaal domein steeds meer beseffen dat beweging in de openbare ruimte belangrijker wordt. Hoe is de stad ingericht op lopen en fietsen? En hoe hou je er rekening mee dat ouderen hun loopje kunnen maken van het wooncomplex waar ze wonen tot aan het winkelcentrum? Is die route extra goed ingericht met af en toe een bankje en groen? Zo komt het gezondheidsaspect steeds meer in beeld. De behoefte aan een gezonde leefomgeving waar je meer kunt ontmoeten wordt steeds belangrijker.
We grijpen grote investeringen, zoals rioolvervanging, aan om de wijk van de toekomst in te richten. Met meer aandacht nemen we gezondheidsprincipes mee, vergroenen we de openbare ruimte en gaan we hittestress te lijf. Ook is verbetering van de luchtkwaliteit nodig. Met de onlangs verkregen subsidie voor de Gezonde Buurt in Voorburg-midden en Bovenveen werken Jantje Beton, IVN Natuureducatie, JOGG en de gemeente samen met de bewoners, om een groene plek te creëren die stimuleert tot bewegen en ontmoeten. Een ander project waar we meer op in gaan zetten zijn de groenblauwe schoolpleinen. We zijn bezig met een analyse over hoe de schoolpleinen er nu voor staan, met de ambitie om binnen vier jaar alle schoolpleinen vergroend te hebben als onderdeel van het GroenActieplan. Het GroenActieplan wordt dit najaar gestart en heeft als doelstelling om flink te vergroenen voor gezondheid, klimaatadaptatie, biodiversiteitsherstel en beeldkwaliteit.’
Alle inwoners binnen de gemeente bereiken
‘We werken met buurtsportcoaches, sportstimulering, organiseren evenementen en kijken naar allerlei andere manieren om de jeugd uit te dagen meer te bewegen. In andere wijken is het weer belangrijk om volwassenen tot gedragsverandering aan te zetten. Via de Ooievaarspas kunnen inwoners goedkoper of gratis sporten. De QR-FIT beweegroutes zijn er. Zo zijn er verschillende initiatieven naast de campagne in de hoop om alle inwoners te bereiken en kijken we per wijk wat er benodigd is en voor welke doelgroep. In samenwerking met de Beweegalliantie kunnen we kijken naar de mogelijkheden om succesverhalen met andere gemeenten uit te wisselen die bij kunnen dragen aan een gezond en actief leven voor de inwoners van de gemeente.’
Meer weten?
Bekijk dan de website van Leidschendam-Voorburg of neem contact op met Esther Roelofs van de Beweegalliantie.