‘Het integreren van gezondheidsdoelen bij vergroening is een win-win!’

In de herfst van 2024 vond de eerste kennissessie Groen en Gezondheid plaats, georganiseerd voor en door het werkteam van Groene Cirkel Groene Gezonde Stad. De bijeenkomst werd gehouden in het sfeervolle Greens in the Park in Den Haag. Het doel? De verbinding tussen gezondheid, biodiversiteit en klimaatadaptatie binnen gemeenten versterken en gezondheid integraal onderdeel maken van groen beleid.

De dag begon met een warm welkom van dagvoorzitter Karine van ’t Land van Koepel Arts en Maatschappij en Gezondheid. Met ruim 30 deelnemers, waaronder beleidsmakers, experts en betrokkenen uit zowel het sociale als ruimtelijke domein, was deze eerste bijeenkomst een groot succes. De sessie bood een combinatie van inspirerende presentaties, praktijkvoorbeelden, bruikbare tools en een interactieve workshop. De centrale boodschap: maak gezondheid onderdeel van het groenbeleid!

Betrek gezondheid bij groen en klimaatadaptie

Annette Postma, netwerkadviseur Groen bij Alles is Gezondheid, benadrukte in haar sessie:
‘Het integreren van expliciete gezondheidsdoelen bij vergroening is een absolute win-win! Het biedt niet alleen een kans om bewoners en professionals binnen gemeenten te inspireren, maar ook om ze écht met elkaar te verbinden. Gezondheid is het resultaat van groen. Betrek daarom gezondheidsprofessionals als volwaardige partners en werk vanaf het begin samen aan integrale plannen. Alleen zo creëren we een gezonde, toekomstbestendige omgeving voor mens en natuur!’

De rol van Alles is Gezondheid binnen Groene Cirkel Groene Gezonde Stad is het ondersteunen van deze missie door te verbinden, inspireren en expertise in te brengen. Als netwerkplatform brengt Alles is Gezondheid kennis, partners en tools samen om gezondheid expliciet te integreren in groen- en klimaatadaptief beleid. Tijdens deze kennissessie medegeorganiseerd door Alles is Gezondheid benadrukten we de win-win van een groenere en gezondere leefomgeving.

Natuurinclusieve inrichting van de stad

Vervolgens nam Lotte Vroomans van Naturalis ons mee in hoe een natuurinclusieve inrichting van de stad de biodiversiteit versterkt en kan bijdragen aan gezondheid. ‘De eikenprocessierups bijvoorbeeld kan schadelijk zijn voor de gezondheid van de mens. In een ongezond ecosysteem kan de rups uitgroeien tot een plaag. Huismussen eten eikenprocessierupsen. Maar hoe krijg je de huismus naar de stad? Daarvoor moet je voldoen aan de 5V’s: voedsel, veiligheid, vocht, voortplanting, verbinding. Zo creëer je de optimale omstandigheden voor de huismus. En daarmee een gezond ecosysteem.’

Maike Warmerdam gaf een toelichting op de zevende editie van de StraaDkrant, een initiatief dat zich richt op het ontwerpen van gezonde, klimaatbestendige straten in Nederland. Warmerdam: ‘Deze editie legt de nadruk op het potentieel van Nederlandse straten om bij te dragen aan een gezonder leefklimaat. De publicatie verkent concrete oplossingen voor klimaatadaptatie en biodiversiteit in stedelijke gebieden, waarmee straten niet alleen functioneel, maar ook ondersteunend voor de gezondheid van bewoners kunnen worden ingericht. Daarover meer in  webinar de gezonde straaD: Een betere gezondheid ligt op straat.’

Gezonder en klimaatbestendiger

Gemeente Dordrecht werkt aan het groener, gezonder en klimaatbestendiger maken van de stad. Op Staart Oost werkt de gemeente samen met bewoners en andere stakeholders aan een Groene Gezonde Staart. Annemarie Lammers: ‘We werken aan drie speerpunten: klimaatadaptatie, biodiversiteit en gezonde leefomgeving. Het doel is om hier een wijk te creëren die fijn en gezond is om in te leven. Daarbij zetten we in op een groenblauwnetwerk van speel-, beweeg- en ontmoetingsplekken. Om dit voor elkaar te krijgen is samenwerking tussen het ruimtelijke en het sociale domein heel belangrijk.’

Tijdens zijn workshop deelde Paul Dijkman waardevolle inzichten over het ontwerp van een groene leefomgeving: ‘Een groene ruimte moet uitnodigen tot gebruik, aansluiten bij de behoeften van bewoners, hittestress bestrijden en biodiversiteit stimuleren. Denk aan toegankelijkheid, variatie in beplanting en het creëren van schaduwrijke plekken.’

Werkwijze en uitkomsten

Bij de interactieve workshop kregen deelnemers de kans om mee te denken over gemeentelijke casussen en samen oplossingen te verkennen. In de workshop van Paul Dijkman werd o.a. ingezoomd op de praktische aspecten bij het aanleggen van een groene omgeving, zoals:

• De balans tussen gebruiksvriendelijkheid en biodiversiteit
• Het creëren van groene sociale plekken
• Het inzetten van groen om hittestress te verminderen
• Het belang van maatwerk per wijk of gebied

Een goedbezochte start met een belofte voor vervolg. De middag eindigde met een borrel, waar volop werd nagepraat en ideeën voor vervolgbijeenkomsten werden gedeeld. De eerste sessie markeert een solide begin van een gezamenlijk traject om groen en gezondheid samen te brengen in beleid en praktijk.