Nieuws & Blogs

Terug

Blog: Zonder zingeving geen (gezond) leven

26 juli 2022

Ik had nog nooit van de term lage SES gehoord toen ik intens bevriend was met een dame uit een ‘multiprobleemgezin’. We waren begin twintig en woonden in een Haarlemse volksbuurt, in sociale woningbouw. Zij, 80 – 100% afgekeurd wegens psychiatrische problemen en ik net afgestudeerd, als haar buurvriendin/mantelzorger.

Als je alles wat zij meemaakte als kind, puber, vrouw, psychiatrisch patiënt, als mens zou toeschrijven aan één personage uit een soapserie, dan zou dat ongeloofwaardig zijn. Ondanks die allesvernietigende ervaringen, was ze een krachtig persoon. Open, zelfbewust en zoekend naar een manier om de regie over haar leven te krijgen en te houden. Ook ik leerde door onze gesprekken nadenken over de waarde van het leven en van mijn leven.

Mijn vriendin volgde therapie, slikte medicijnen, las zelfhulpboeken, ging mediteren, ze zorgde voor regelmaat, werk en hulp bij financiële problemen. Maar eenmaal goed op weg, sloeg ze toch steeds over de kop en viel ze over de rand van een bodemloze afgrond. Ze liep vast en vocht. Ze werd (soms maanden) opgenomen en langzaam weer opgelapt. Ze ontving nieuwe DSM-etiketten, ze moest van alles, liet van alles en slikte van alles.

Ze wilde goed voor zichzelf zorgen, maar het was een enorme opgave, dat slikken, moeten en schikken. Want hoe zwaar is het om dag in dag uit energie te steken in iets dat ‘niets’ is. Waarom zou je je best doen voor jezelf als je niks waard bent, overbodig, ongewenst, betekenisloos? Hoe lang kun je je gedisciplineerd aan al die ‘leefregels’ houden als je grenzen moet overschrijden, jezelf pijn moet doen om überhaupt iets te kunnen voelen?

Mijn vriendin kreeg helaas geen professionele weerklank als ze levensvragen en/of doodsvragen had. Ze heeft zonder veilige basis, zonder zelfwaardering en ver verwijderd van haar gevoel haar strijd met het leven verloren. De molen van medicatie, therapie, vallen, opstaan en weer opstaan was te uitputtend. Als ‘naaste’ voelde ik me totaal machteloos.

Hoe kunnen we zorgen dat mensen die geen veilige, liefdevolle start hebben zichzelf de moeite waard (gaan) vinden en zich aan het leven (gaan) verbinden?

Waarde toekennen aan het bestaan, aan ons bestaan draagt in mijn ogen bij aan ons (geestelijk) welzijn. Ik zou de piramide van Maslow dan ook ondersteboven willen keren. Of, beter nog, ik zou zingeving/ zelfrealisatie in alle lagen terug willen zien. Wat ons leven zinvol maakt, zorgt er toch voor dat het voorzien in (alle) andere levensbehoeften de moeite waard is?

Inmiddels werk ik bij Alles is Gezondheid en ben ik bekend met de beleidsterm ‘lage SES’. Inmiddels weet ik ook dat er aardig wat psychiaters, filosofen en onderzoekers nadenken over de rol van zingeving en dat er praktijkervaring wordt opgedaan met zingeving in de zorg.

Mede vanuit onze krachtenbundeling met iPH en het gedachtengoed Positieve Gezondheid, willen we met Alles is Gezondheid, de rol van zingeving in de zorg, maar ook daarbuiten versterken. Met elkaar duiden wat er speelt, welke behoeften er leven, met organisaties en initiatieven kijken hoe we de rol van zingeving kunnen verdiepen en verbreden voor het welzijn van Nederland.

Samen verder?

Ideeën, voorbeelden, vragen en ervaringen zijn ontzettend welkom. Neem vooral contact op.

Relevante links

(Er zijn er natuurlijk veel meer…)
Fook Hali
Communicatieadviseur - verhalenmaker