In januari hebben wij samen met ZonMW een subsidieronde voor kennisvouchers geopend voor partijen die het concept Positieve Gezondheid verder willen brengen. In korte tijd kwamen er 70 aanvragen binnen, waardoor de ronde vroegtijdig is gesloten. Twintig mooie aanvragen konden worden gehonoreerd.

In opdracht van VWS heeft ZonMw samen met Alles is Gezondheid en Institute for Positive Health (iPH) een laagdrempelige subsidieronde uitgezet voor het verspreiden van goede voorbeelden op het gebied van Positieve Gezondheid door middel van Kennisvouchers. De voucher is bedoeld ter ondersteuning van de implementatie van een Positieve Gezondheid aanpak in de eigen wijk, gemeente of provincie. Met een kennisvoucher konden aanvragers een expert inhuren die betrokken is bij een goed voorbeeld.

Voorbeelden

De voorbeelden zijn door Alles is Gezondheid en Institute for Positive Health geselecteerd op basis van een aantal criteria. Zo is er bijvoorbeeld gekeken naar de randvoorwaarden voor succesvolle implementatie, zoals tijd, context en draagvlak. En of er een expertbeschikbaar is die de kennis uit het voorbeeld kan overdragen. In totaal zijn er 11 goede voorbeelden geselecteerd.

20 aanvragers aan de slag

Op 9 maart, 6 weken na openstelling van de ronde, zijn 20 van de 70 aanvragen gehonoreerd. De aanvragende organisaties variëren van welzijnsorganisaties, fysiotherapie- en huisartsenpraktijken, gezondheidscentra tot aan buurtinitiatieven, basisscholen, hogescholen en gemeentes. Deze organisaties zullen de kennisvouchers voor uiteenlopende doelen inzetten en op deze manier het gedachtegoed van Positieve Gezondheid verder verspreiden. Bekijk hier het overzicht van gehonoreerde aanvragen.

Meer weten?

Neem dan contact op met Margriet de Jager of Lisanne Kiestra.

Een innovatieve opleiding om te leren innoveren. Vijftig gedreven mensen uit alle lagen van de zorg innoveerden samen zes maanden lang in actieprojecten om zo de fijne kneepjes van innovatie te leren. De Health Innovation School Rotterdam bood net als in 2020 ook afgelopen jaar weer een opleiding vol met actie, kennis en inspiratie.

Dit is een terugblik op de tweede editie van de HIS010 met Marylou van der Klooster, verpleegkundige en zorgvernieuwer bij Viazorg. Haar baan als verpleegkundige had Marylou al deels opgegeven om zich meer te richten op innovatie, maar tijdens het hoogtepunt van de COVID crisis werd ze volledig ingezet op de crisisafdelingen. Nu het gelukkig weer rustiger is met intensieve COVID zorg, neemt ze haar praktijkervaring mee bij het vormen van de zorg van de toekomst Als verpleegkundige weet ze als geen ander wat er op de werkvloer speelt en hoe ze innovatie behapbaar kan houden.

Marylou van der Klooster, Suzan Fotografie 

Waarom heb je meegedaan aan de Health Innovation School?
Ik heb mij op basis van mijn gevoel ingeschreven. Ik ben altijd bezig om iets te creëren, dingen uit te proberen en denk vaak anders dan mensen in mijn omgeving. In mijn werk als verpleegkundige zocht ik altijd andere dingen erbij om mijn werk dynamisch te houden. Toen het bericht over de Health Innovation School op LinkedIn voorbijkwam wist ik dat een mooie kans was om inspiratie op te doen en interessante mensen te ontmoeten.

Wat vond je het meest waardevolle aan de opleiding?
De HIS is een van de meest interessante opleidingen die ik ooit gevolgd heb. Het gevoel dat het bij me oproept, de diversiteit, de ontmoetingen en dynamiek van de groep en de organisatie. Het was precies wat ik zocht. De zes maanden HIS waren heel intensief en soms ook verwarrend, maar het gaf me veel energie en een gevoel van veiligheid. Iedereen die meedeed werd uit zijn comfort zone getrokken en daardoor durf je jezelf ook helemaal te geven. We delen een gemeenschappelijk doel en dat geeft samenhorigheid.

Wat ik vooraf niet had verwacht is dat het ook een innerlijke verrijking in kennis en persoonlijke ontwikkeling heeft gebracht. Dat merkte ik tijdens de opleiding nog niet, maar toen het klaar was miste ik de HIS heel erg. Ik realiseerde me ook wat het allemaal gebracht heeft. Je leert zonder oordeel en zonder mening te kijken en luisteren om zo tot de kern te komen. En dat neem ik nu mee in mijn werk en persoonlijke leven. Ik kijk nu anders naar mensen en neem de tijd en ruimte om te achterhalen waarom mensen iets denken en doen.

Hoe is je werk nu veranderd sinds je hebt meegedaan?
De inzichten die ik heb gekregen heb ik ook echt meegenomen in mijn werk. De waarom-vraag komt steeds bij mij terug. Wat is echt het probleem? Daarin zijn we zo opgeleid dat het nu net een soort tattoo in je brein is geworden. Het is heel verleidelijk om je eigen gedachten door te voeren in een project, dat gaat sneller en is veel makkelijker. Vaak werken we in de zorg met een uitgestippeld plan van aanpak, maar dat werkt vaak niet. Vooral niet bij innovatie. Nu ben ik veel meer bezig in steeds weer reflecteren en opnieuw toetsen of ik wel het juiste doe. Mijn kracht ligt nu bij het halen van informatie bij mensen waar je het eigenlijk voor doet.

Wat heb je aan het netwerk overgehouden?
Ik weet dat ik tot het netwerk van de HIS behoor en makkelijk contact kan onderhouden met sprekers en deelnemers. Als ik een project start denk ik vaak even terug, wie heb ik allemaal ontmoet en wie kan ik nog eens raadplegen? Dat contact leg je heel makkelijk. De mensen die ik nu nog spreek, geven aan dat ze een kanteling hebben gemaakt na de HIS en echt hun eigen droom achternagaan. Je merkt tijdens de opleiding al of mensen wel of niet op hun plek zitten in hun werk. Ze zijn even weer op zichzelf aangewezen en gaan terug naar hun kern, dat ze net dat schopje krijgen van ‘ga maar, doe het maar gewoon’. Dat was bij mijzelf ook zo.

Wat zou je werkgevers aanraden om het maximale uit de HIS te halen?
Ik heb het daar eigenlijk al mee getroffen. Bij mijn werkgever worden mensen op talent aangenomen en zo wordt het werk ook ingericht. De functies zijn niet te strak ingeregeld, maar je vormt samen jouw eigen rol en daarmee houd je de energie erin. In andere functies zat ik in een hokje, ik nam er veel extra werk erbij om mijn werk dynamisch te maken en ging zelf innoveren. Nu mag ik ontdekken, fouten maken en is er een vangnet voor hulp als je het nodig hebt. En door de HIS heb ik de kennis om innovatie methodisch aan te pakken. Hierdoor ben ik nog meer een ambassadeur voor veranderkracht geworden.

Wie raad je aan om mee te doen aan de derde Health Innovation School Rotterdam?
Mensen die al 20 jaar hetzelfde doen. Sommige mensen accepteren wat ze doen en richten hun werk praktisch in en niet meer vanuit passie. Met de opleiding word je weer wakker geschud en leer je van zoveel andere kanten de zorg bekijken. Ik gun iedereen deze reis en het effect dat ik voel door de HIS. De diversiteit van de groep is een enorm pluspunt, maar ik roep vooral praktijkmensen zoals wijkverpleegkundigen op om mee te doen, want zij hebben het verandervermogen en kunnen veel met deze kennis.

In 2022 starten de organisators van de HIS met de derde editie van de HIS010 en de eerste editie van de HIS regio Utrecht. Inschrijven kan vanaf half april via de website van de Health Innovation School.

Meer weten?

• https://rotterdam.healthinnovation.school
• https://utrecht.healthinnovation.school

Met de eerste tweedaagse op 20 en 21 januari 2022 uit een reeks van drie ging de Health Transformation Community digitaal van start. 49 transformatoren in spe met daarachter 49 netwerken die iedere regio in Nederland vertegenwoordigen zijn aan een intensief traject van zes maanden begonnen. Samen leren over transformatie en zelf bijdragen aan de transitie van gezondheid, welzijn en zorg staat centraal.

Kiezen voor het bospad

De eerste twee dagen stonden in het teken van introductie waarin de deelnemers mee werden genomen in het huidige zorgsysteem en inzicht kregen in hoe het transformatielandschap eruitziet. Programmadirecteur Alles is Gezondheid/Positieve Gezondheid en mede-initiatiefnemer van de Health Transformation Community Karen van Ruiten benadrukte de behoefte aan de shift van ziekte naar gezondheid. Bij hoe we daar komen gaat de vergelijking van de geasfalteerde weg tegenover het bospad goed op. Recht en voorspelbaar inclusief de huidige systemen tegenover anders, de onbekendere weg in een gezonde omgeving, waarbij we nog niet weten waar hij uitkomt. Niet altijd even makkelijk, zo leerden we al eerder uit de ervaringen van de Health Innovation School. Met elkaar gaan we symbolisch het bospad op en helpen elkaar op weg, door te proberen en vooral te realiseren.

Drijfveren voor transformatie vanuit technologisch en persoonlijk oogpunt

De deelnemers leerden in interactieve sessies over belangrijke drijfveren van transformatie geïnspireerd door domeinexperts over de uitdagingen die erbij komen kijken. Ook is ingegaan op hoe persoonlijk leiderschap en kwetsbaarheid binnen transformatie een rol spelen. De vooraf gedeelde Health Transformation Community podcast-serie gaf al een inkijkje in de verschillende perspectieven op de transformatie van gezondheid en zorg. Gemaakt om iedereen die werkt aan het verbeteren van de gezondheid van Nederlanders inzicht aan te reiken om een versnelling te maken in die shift van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. Uit de podcasts blijkt dat er niet één beeld op transformatie is op de opgave daarvoor. We hebben om te gaan met verschil.

Cultuurverandering is belangrijk onderdeel bij transformatie

Leonie Voragen, directeur stichting HealthKIC, benadrukte dat transitie fundamentele en onomkeerbare veranderingen van structuur, cultuur en werkwijzen op systeemniveau zijn. Cultuur (gedeelde beelden, waarden en paradigma’s) wordt wel eens vergeten. Er heeft een verschuiving plaatsgevonden van overleven naar langer leven, naar beter leven: we worden gemiddeld ouder en kunnen ziekten behandelen. Onze wens is op een manier ouder te worden die past bij een zinvol leven en daar is ons zorgsysteem nog niet goed op ingericht, wat het moeilijk maakt impact te maken. Ook zijn we er niet alleen met een nieuw bekostigingsmodel of losstaande initiatieven. Cultuurverandering vraagt gezamenlijke reflectie op wat van belang is en is een must voor transitie.

Versnelling digitalisering in de zorg

Lucien Engelen, o.a. CEO Transform.Health en Strateeg Gezondheid(szorg) Innovatie bij Deloitte C4E, vertelde dat we een digitale maatschappij zijn geworden en overschatten de snelheid maar onderschatten de impact ervan. Digitalisering in de zorg is ‘dankzij’ de coronacrisis versneld. De zelfhulpkiosken in het Laurentius ziekenhuis zijn daar een goed voorbeeld van. Waar patiënten zelf o.a. hun bloeddruk, saturatie, hartfrequentie en BMI opmeten. De resultaten krijgen ze meteen mee op een ticket en worden automatisch in het patiëntendossier verwerkt. Waar Lucien enorme kansen voor de digitalisering in de transformatie van het zorglandschap schetste, en zelfs in het lichaam geïntegreerde sensors als -niet eens zover- toekomstbeeld omschrijft, kwam Reon Brand (Philips) met een tegengeluid. Hij noemde deze denkstroming de transhumane stroming die beperkingen kent op duurzaamheid en solidariteit, in zijn lezing over co-emerging futures. Hij benadrukte daarin dat er een viertal toekomstige stromingen parallel ontstaan, waarin zijn voorkeur uitgaat naar een systeem waarin ecologie centraal staat, de Gaia stroming.

Workshop, lezingen en focus leervraag

Mia Wessels, oprichter De Jonge Dokter en podcasthost bij Humanizing Healthcare, gaf in haar lezing aan hoe belangrijk zelfreflectie en kwetsbaarheid zijn. Want transformatie is juist ook veranderen met je eigen persoonlijke verhaal als vertrekpunt. De workshop samenwerken voor transitie van samenwerkingspartner Common Eye door Janneke Steijns stelde deelnemers op de proef door ze in een game te laten ervaren welke obstakels en dynamieken er in samenwerking kunnen ontstaan. Opgevolgd door inspirerende lezingen van Zayna Khayat (VP of Business Development & Strategy Teladoc Health) over kwetsbaarheid en persoonlijk leiderschap in transitie en wat werkzame elementen zijn om een netwerk te mobiliseren. Zayna onderstreepte de 3%-regel; met slechts 3% van de medewerkers binnen de organisatie of het systeem kun je 85% van deze populatie beïnvloeden. Vind die super-connectors! Tommaso Sarri (Deloitte) hielp de deelnemers met het scherpstellen van hun leervraag en Machteld Huber sprak als grondlegger van het gedachtegoed Positieve Gezondheid en oprichter iPH over het bouwen van een nieuw perspectief op gezondheid. Gezamenlijk gingen deelnemers in gesprek over ‘opgaven voor transitie vanuit verschillende perspectieven: de hoeken van het systeem uitgelicht’ met Florien van der Windt (Ministerie van VWS), Wiet de Ronde (Menzis), Willem Rutgers (Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn), Khadija Tahiri (FNV Schoonmaak) en Karen van Ruiten (domein overstijgend samenwerken).

Samen maatschappelijke beweging inzetten

Alles is Gezondheid en iPH, initiatiefnemers van de Health Transformation Community, willen met de community een lerende gemeenschap creëren die elkaars kennis en expertise gebruiken om de transformatie in de zorg te versnellen. Het pad van transformatie is geen geasfalteerde weg, maar gezamenlijk hebben we de wijsheid in huis, en de combinatie van de deelnemers als voorlopers is hierin cruciaal. De grote maatschappelijke beweging kunnen we alleen gezamenlijk inzetten.

Feedback deelnemers na afloop Tweedaagse 20, 21 januari

Hoe groot of klein een probleem ook is: op de nieuwe website van Jongeren Hulp Online staan nu meer dan 20 betrouwbare hulplijnen die jongeren snel, anoniem en gratis ondersteuning bieden bij (mentale) problemen.

De mentale gezondheid van de Nederlandse jongeren zit op een dieptepunt (CBS 2021). Mede door corona(maatregelen) ervaren ze relatief veel problemen zoals eenzaamheid, somberheid, stress en angst. Een zorgelijke situatie. Zeker omdat 75% van de psychische aandoeningen ontstaat vóór het 25e levensjaar.

Het gebrek aan een ‘normaal leven’ komt de sociaal-emotionele ontwikkeling van jongeren niet ten goede. Ze worstelen bijvoorbeeld met hun zelfvertrouwen, maken vaker ruzie, lopen vast op school, doen niet veel met leeftijdgenoten of gaan meer drugs gebruiken.

Jongeren praten niet makkelijk over hun emoties, gevoelens en (mentale) problemen. Het bespreken hiervan met vrienden of familie is soms lastig en de stap naar professionele hulp is vaak groot. Schaamte speelt een rol en jongeren zoeken ook online naar informatie of hulp.

Jongeren Hulp Online wil jongeren op weg helpen bij het gemakkelijk vinden van passende (online) hulp bij mentale en sociaal-emotionele problemen en voorkomen dat ze -al googelend- verdwalen in het woud van instanties, hulpdiensten, websites en bedrijven.

Op de vernieuwde, verbeterde en uitgebreide website vinden jongeren meer dan 20 betrouwbare hulplijnen die snel, anoniem en gratis ondersteuning bieden. Via de chat, telefoon of email. Met het beantwoorden van een paar simpele vragen krijgen jongeren de keuze uit een of meer geschikte hulplijnen.

De geboden ondersteuning verschilt: van het praten over gevoelens met een vrijwilliger tot het inroepen van een professional in een situatie waarin de nood hoger is. Maar in alle gevallen staan de hulplijnen klaar om jongeren te helpen met een luisterend oor, deskundig advies en handige tips.

Jongeren Hulp Online is een initiatief van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid en Alles is Gezondheid. Aanleiding voor de website in 2020 waren de toenemende psychische problemen van jongeren. In 2021 is met ondersteuning van VWS de site en het platform verder doorontwikkeld.

Aangesloten organisaties: Alles Oke? Supportlijn, Chat met Fier, @ease, Eenzame Jongeren, ENYOY, Frisse Gedachtes, Genderpraatjes, Helpwanted.nl, JouwGGD, Luisterlijn, MIND Korrelatie, Moti4, PratenOnline, Proud2Bme, Psychosenet, Sense, Switchboard, Veilig Thuis, Verbreek de stilte, Villa Pinedo, WEET hulplijn, 99gram.nl, 0800-8115 en 113 Zelfmoordpreventie.

Om in te spelen op de toenemende behoefte aan kennis over implementatie in de praktijk is de voucherregeling ‘Van professional toto professional’ in het leven geroepen. We stellen met deze regeling onze regionetwerken en hun lokale netwerkpartners in staat te leren van opgedane ervaring elders in het land.

Een regionetwerk kan een aanvraag doen voor ondersteuning van een professional met specifieke expertise en implementatiekennis die in de praktijk werkt en bruikbaar is in de betreffende regio.

Voorbeelden van vragen die voorkomen in de voucherregeling:

• Welke stappen moeten we zetten om Positieve Gezondheid te implementeren?
• Wat is er nodig om verbinding te maken met bewoners voor gezonde wijken?
• Hoe zorgen we voor structurele financiering?

Wat er speelt

In totaal zijn er 15 vouchers in ons netwerk gebruikt. De eindevaluatie bij de regio’s leert ons dat de vouchers zorgen voor versnelling van processen, meekrijgen van lokale stakeholders en het eenvoudiger van de grond krijgen van nieuwe initiatieven. Ieder regio kent eigen uitdagingen, maar we zien met name op het gebied van proceskennis over netwerkontwikkeling, verschillende organisatievormen, monitoring en financiering overeenkomstige behoeften.

Delen van proceskennis

Zo is Gezondheidspact Utrecht door Expert Janneke van der Heijden geholpen met het betrekken van partners, het verdiepen van partnerschap en het ontwikkelen relevante tools om buurtbewoners te betrekken.
Chantal Walg heeft de GGD en de Provincie concreet ondersteund in de opstartfase van de regionale beweging Positief Gezond IJsselland waarin partijen elkaar inspireren en de initiatieven worden verstevigd, verbreed en verbonden. Zo zijn op basis van veranderstrategie bouwstenen gedefinieerd de rollen van Provincie en GGD geconcretiseerd en vervolgstappen uitgestippeld.
CIC West-Brabant heeft proceskennis ingehuurd om op basis van innovaties de overbelasting in de zorg aan te kunnen pakken. Met de expertise van Lucien Engelen is in samenwerking met stakeholders een strategische visie en een plan ontwikkeld over digitalisering en data die aansluit op nationale en internationale ontwikkelingen.
HANNN kan met inzicht van de experts aanspraak doen op financiële middelen binnen de contouren van het project; preventie en gezondheid, farmacie en productie en zuivering en ecologie. Stichting Maas en Waal in Beweging deed kennis op om via impactmeting een structurele basis te krijgen voor financiering. En Healthy Hillegom heeft team HANNN ingezet voor kennisuitwisseling over organisatieopbouw, meet- en monitor strategieën en toepasbare financiële verdienmodellen. Lees het verhaal.

Thema’s

Thematische kennis is gedeeld op het gebied van gezonde leefomgeving, waar Expert Jaap de Wolff voor Gooi- en Vechtstreek een bijdrage leverde aan een checklist voor de gezondheidsadvisering gezonde leefomgeving. Een leidraad, relevant voor alle ketenpartners in de regio. Verschillende regio’s maakten gebruik van een expert om aan een Positief Gezonde regio te werken en ook expertise op gebied van Welzijn op Recept is in meer regio’s ingezet, zodat zorg en sociale domeinen verbonden worden.

Delen = vermenigvuldigen

Komende periode zorgen we ervoor dat zo veel mogelijk relevante opgedane kennis netwerk breed wordt gedeeld, zodat betrokken organisaties en netwerken hun voordeel ermee kunnen doen.

De voucherregeling valt binnen het zesde Programma Preventie van ZonMw in de Programmalijn Innovatie die zich richt op vernieuwende vormen van samenwerking en kennisuitwisseling.

‘VOUCHERS BEDANKT!’

Benieuwd naar het traject Kennisvouchers dat in 2022 van start gaat? Inschrijven kan vanaf 25 januari. Lees hier meer.

In het kader van de Week van de Werkstress vond op 16 november de masterclass ‘Positief Gezond Werkgeverschap’ plaats, georganiseerd door Alles is Gezondheid en Institute for Positive Health in samenwerking met OVAL, bedoeld voor gezondheidsprofessionals.

Bedrijfsartsen, arbeidsdeskundigen, vitaliteitscoaches en sociaal medisch verpleegkundigen meldden zich aan en het werd het een inspirerende middag die smaakt naar meer!

“Het werken vanuit het model van Positieve Gezondheid brengt arbo professionals meer in hun rol, geeft meer synergie in het werk en biedt waardecreatie voor onze klanten (werknemer en werkgever).” – Andries de Kock, bedrijfsarts Rienks Arbodienst

Een geanimeerde bijeenkomst met bijdragen van dr. Miriam de Kleijn van iPH over de ‘Why, What en How’ van Positieve Gezondheid, bedrijfsarts Andries de Kock over zijn wedervaren bij de transitie van Rienks van klassiek naar werken vanuit de principes van Positieve Gezondheid. Deelnemers gingen met elkaar in gesprek en de sessie eindigde met een introductie van de start van een (regionaal) actieleernetwerk door Piet Vessies. Al 10 deelnemers hebben zich aangemeld en willen samen leren en ontwikkelen op het gebied van werk en gezondheid.

Het doel van het actieleernetwerk is het samen ontwikkelen van meerdere praktijkvoorbeelden (learning by doing).

Ben je ook geïnteresseerd? Laat het weten aan collega Piet Vessies, via piet.vessies@allesisgezondheid.nl

Bijgaand een kort verslag, waarbij we ook de tips van de deelnemers hebben verzameld.

De zorg heeft verslimmers nodig

Daarom beloont  Tenzinger bedenkers van slimme oplossingen voor grote zorguitdagingen met een award.

Vanaf dit najaar nomineert Tenzinger ieder jaar 24 Zorgverslimmers, een initiatief dat Alles is Gezondheid en iPH enthousiasmeert en aanmoedigt. Deze bedenkers van slimme oplossingen op het gebied van zorgprocessen, data of technologie zorgen ervoor dat zorgverleners meer tijd hebben voor zorg. Dat is hard nodig. Met maar 24 uur in een dag en de zorgvraag die maar blijft groeien, telt elk uur. Met deze award wil Tenzinger iedereen in de zorg aansporen om mee te blijven denken én werken aan een slimmere zorg.

Ken jij een Zorgverslimmer die bij de 24 slimste verslimmers van Nederland hoort? Meld diegene dan voor 1 december aan als kandidaat!

De uitreiking van de Zorgverslimmer award vindt plaats op 10 februari 2022.

Waarom deze award?

Aanmelden

Afgelopen jaar zijn Institute for Positive Health (iPH) en Alles is Gezondheid steeds intensiever gaan samenwerken. De krachten worden nu verder gebundeld. Vanaf 1 januari 2022 gaan iPH en Alles is Gezondheid verder als één gecombineerd team. En gaan zo gezamenlijk de uitdaging aan om te zorgen voor een gezonder en vitaler Nederland. Belangrijk focuspunt in deze beweging is de borging en doorontwikkeling van Positieve Gezondheid.

Positief Gezond Nederland

In 2020 zijn Institute for Positive Health (iPH) en Alles is Gezondheid steeds intensiever gaan samenwerken. Doel van de samenwerking was om regio’s dichter bij elkaar te brengen, het lerend vermogen in beide netwerken te verhogen en het aanreiken van gezondheidstools vanuit een gedeelde ambitie: een Positief Gezond en vitaal Nederland.

Gezamenlijke projecten

Afgelopen jaar manifesteerde het partnerschap zich in tal van projecten. Bijvoorbeeld in de regio IJsselland waar lokale partijen Positieve Gezondheid implementeren, in Noord-Nederland bij de toepassing van gezondheidskaart PLUK, in het Zie Mij Nu traject dat gaat over onbegrepen klachten, in het webinar over gezonde leefstijl op scholen, de week van de werkstress en in de totstandkoming van het Handboek Positieve Gezondheid en het magazine Leren van Limburg.

Verbindend leiderschap

‘’Het is maar een greep uit de activiteiten die we momenteel samen uitvoeren. We weten elkaar makkelijk te vinden en het gezamenlijk optrekken verloopt heel vanzelfsprekend. Ook is in een gefragmenteerd preventieveld en huidige netwerkmaatschappij verbindend leiderschap onmisbaar. Samen kun je meer impact maken. Het platform Gezamenlijk voor Gezonde Regio’s wat we uitvoeren met HealthKIC en Health-Holland is daarvan ook een goed voorbeeld’’, aldus Karen van Ruiten (programmadirecteur Alles is Gezondheid).

Win-win

Ook voor iPH ontstaat er een win-win situatie. Met de maatschappelijke erkenning van het gedachtengoed van Positieve Gezondheid (PG) en het bijbehorende instrumentarium om dit in heel Nederland te implementeren, is de samenvoeging met de domeinoverstijgende aanpak en brede netwerk van Alles is Gezondheid absoluut van meerwaarde. Ook het publiek-private karakter en de onafhankelijke rol van het programma biedt voordelen.

Blue Zone droom

Angelique Schuitemaker (directeur iPH): ’’In gezamenlijkheid met Alles is Gezondheid pakken we de kans om Positieve Gezondheid in nog meer regio’s te laten landen, onze kennis nog meer te manifesteren en onze denk- en werkwijze te verbreden naar sectoren zoals onderwijs, werk en leefomgeving. Precies wat nodig is om van Nederland de grootse Blue Zone ter wereld te maken. Want dat is en blijft natuurlijk wel onze droom.’’

Goede match

Het is duidelijk dat iPH en Alles is Gezondheid elkaar gevonden hebben. In gedeelde dromen en ambities, vergelijkbare werkwijzen, complementaire dienstverlening maar ook in het samen leren en -vooral- samen doen. ‘’Tijdens een strategische sessie met alle teamleden beschreef de procesbegeleider de samenwerking als een ‘match made in heaven’. Dat herken ik volledig. Ik ben er van overtuigd dat het samengaan een extra impuls geeft aan de paradigmaverandering richting gezondheid“, zo onderstreept Machteld Huber, grondlegger van Positieve Gezondheid.

Samenvoeging vanaf 2022

Logisch dat de samenwerking de komende jaren weer een stap gaat. In 2022 richten Alles is Gezondheid en iPH zich op drie lijnen van activiteiten. De eerste lijn is het aan-jagen en ondersteunen van wijken, steden, gebieden en regio’s die zich richten op gezondheid(verbetering). De tweede lijn is het activeren en borgen van domein-overstijgende samenwerkingsverbanden. Denk aan allianties of netwerken op het gebied van kinderarmoede, taal en gezondheid, gezonde mode-industrie, jonge-renhulp, gezond werkgeverschap of op het thema groen en gezondheid.

Positieve Gezondheid doorontwikkeling

Karen van Ruiten: ‘’In al deze activiteiten komt Positieve Gezondheid vaak terug. We zien dat een brede benadering van gezondheid op veel plekken goed werkt. Daarnaast zullen we een derde programmalijn uitvoeren die zich puur richt op het toepassen en doorontwikkelen van het gedachtegoed Positieve Gezondheid en het uitbouwen van de Academie PG als leer- en trainingscentrum’’. Angelique Schuitemaker vult aan: “Door deze krachtenbundeling zijn we zover gekomen dat een eigenstandig instituut niet meer nodig is. Het gedachtegoed en alle kennis en kunde is nu goed geborgd bij het programma Alles is Gezondheid”.

Stokje met vertrouwen over

Op 1 januari 2022 draagt Angelique Schuitemaker het stokje over aan Karen van Ruiten. Zij zal vanaf dat moment verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de geschetste activiteiten en zal leiding geven aan het gecombineerde team van Alles is Gezondheid en iPH.
Machteld Huber blijft in 2022 één dag per week verbonden aan de nieuwe combinatie en zal zich richtten op Positieve Gezondheid. Daarnaast zet ze zich in voor de derde levensfase via het programma ‘Ouder Worden 2040’. Privé ziet ze uit naar iets meer rust en ruimte. ‘’Bijvoorbeeld voor het opruimen van mijn grote werkarchief. Met de wetenschap dat iPH in goede handen, is het voor mij ook een mooi moment om te ontdekken wat gezond ouder worden betekent.’’

Utrecht als uitvalsbasis

Vanaf 1 januari 2022 zullen medewerkers van Alles is Gezondheid en iPH als één team verder werken in het land en vanuit de vertrouwde thuisbasis bij de JIM in Utrecht. ‘’Hoe we alles precies samenvoegen zoeken we de komende maanden uit. We kijken dan naar backoffice activiteiten maar ook naar wat dat betekent aan de voorkant. Denk bijvoorbeeld aan naamgeving en profilering. Voorlopige verandert er echter weinig aan onze diensten, processen en merknamen’’, aldus Karen van Ruiten. Dat geldt overigens ook voor governance structuur. Voor de periode 2022-2024 blijft Sardes de (eind)verantwoordelijke partij voor de uitvoering van het overheidsprogramma Alles is Gezondheid.

Zuid-Hollandse steden moeten de komende decennia flink groener worden. Dat hebben het ministerie van LNV, Naturalis, WUR, gemeente Dordrecht, Staatsbosbeheer, IVN Natuureducatie, Alles is Gezondheid, GGD Haaglanden en de provincie Zuid-Holland afgesproken. Zij gaan daarvoor samenwerken in de Groene Cirkel ‘Groene gezonde stad’. De vergroening moet zorgen voor gezondere inwoners, minder hitte en wateroverlast en meer biodiversiteit.

Meer gezondheid, behoud van plant en diersoorten en klaar voor extreem weer

Er zijn al veel initiatieven om de steden groener en gezonder te maken. Denk aan wadi’s, bomen en geveltuintjes. Al deze initiatieven doen een beroep op de schaarse ruimte. Bovendien zijn er flink wat verschillende partijen bij betrokken. Deze slaan nu de handen ineen in de Groene Cirkel ‘Groene gezonde stad’. e ambitie is om door vergroening in 2050 slachtoffers te voorkomen bij extreme hitte, extreme buien en overstromingen. Gezamenlijk hebben de partijen hiervoor een verbindend vergezicht, een droom, gemaakt. De gedroomde, groene stad heeft volgens de partners honderdduizenden bomen die zorgen voor verkoeling tijdens hittegolven. Groene tuinen en waterdoorlatende infrastructuur vangen hevige regenval op.

Gedeputeerde Anne Koning (wonen): “Juist in de steden hebben we diverse opgaven in Zuid-Holland: steeds meer mensen willen hier prettig wonen, werken en recreëren. Om de schaarse ruimte groen en gezond in te richten is een gezamenlijke aanpak belangrijk.”

Programmadirecteur Groene Metropool Harry Boeschoten van Staatsbosbeheer: “Het is belangrijk dat we de natuur in en buiten de stad als één geheel beschouwen. Door die met elkaar te verbinden ontstaan groene en blauwe netwerken voor mensen én dieren. Naar buiten gaan in het groen, dat is iets wat iedereen vanaf de voordeur moet kunnen doen.”

Karen van Ruiten, programmadirecteur Alles is Gezondheid: “Natuur biedt veel gezondheidsvoordelen, vooral voor mensen uit kwetsbare groepen. Zij kunnen in een groene woonomgeving in hun eigen buurt ontspannen, ontmoeten of bewegen. Voor een gezonder Nederland moeten we groen in de leefomgeving dus beter en slimmer benutten. De uitdaging is om dat samen te doen, niemand kan dit in zijn eentje realiseren.”

Waarom een coalitie?

Om deze enorme uitdaging op te pakken is een coalitie nodig waarin de partners op een open en gelijkwaardige wijze op basis van een verbindend vergezicht samenwerken. Dit is de Groene Cirkel. De coalitie gaat in de Groene Cirkel aan de slag met overkoepelende vraagstukken. Denk dan bijvoorbeeld aan ontbrekende kennis, wet- en regelgeving en financiering. Tevens starten de partijen vandaaruit nieuwe activiteiten op, zonder verantwoordelijkheden over te nemen. De komende tijd gaan de partijen bepalen wat er, nog meer dan al gebeurt, in gang gezet moet worden om deze ambitie te realiseren.

In Zuid-Holland bestaan al meerdere Groene Cirkels waarbinnen bedrijven, banken, wetenschap, maatschappelijke organisaties en overheden krachtige coalities vormen voor duurzame transities.

Positieve Gezondheid leeft in Nederland. De afgelopen jaren experimenteren Nederlandse professionals en organisaties volop met Positieve Gezondheid— met Limburg voorop. Maar wat komt er hierbij kijken? De Academische Werkplaats Duurzame Zorg (Universiteit Maastricht) onderzocht dit in Limburg, in opdracht van ZonMw. Ook iPH heeft aan het onderzoek bijgedragen. Alles is Gezondheid verkent in de regio’s Brabant, Zuid-Holland Zuid, Ijsselland en Friesland hoe de succesvolle formule van Limburg ook in deze regio’s te implementeren.

Benieuwd naar de resultaten, bijbehorende lessen, en praktische aanbevelingen? Lees de pas verschenen praktijkhandreiking ‘Werken met Positieve Gezondheid: Lessen uit Limburg’, of bekijk de animatie.

Deze animatie is een samenvatting van de praktijkhandreiking. Zo kunnen organisaties die het nieuwe concept (willen) omarmen hun voordeel doen met de lessen uit Limburg.

Limburg koploper in werken met Positieve Gezondheid

Positieve Gezondheid is een nieuwe, brede kijk op gezondheid. De focus ligt hierbij niet op een ziekte or probleem, maar op wat mensen zelf belangrijk vinden in hun leven. De afgelopen jaren experimenteren veel Nederlandse organisaties met dit concept, met Limburg aan kop. Maar hoe werken Limburgse organisaties en professionals met Positieve Gezondheid en wat valt er van hun ervaringen te leren?

Resultaten

De handreiking laat zien dat veel betrokkenen Positieve Gezondheid van meerwaarde vinden, omdat het een herkenbaar en begrijpelijk concept is. Er is wel overlap met andere concepten. Maar deelnemers aan het onderzoek ervaren de focus op eigen regie en de brede beweging die rondom Positieve Gezondheid is ontstaan als vernieuwend. Ondertussen geven betrokkenen vijf verschillende invullingen aan Positieve Gezondheid. Ze zien dit als: (1) een brede benadering van gezondheid waarin de persoon centraal staat; (2) een instrument waarmee mensen kunnen reflecteren over wat zij belangrijk vinden; (3) een aanjager van verandering in organisaties of wijken; (4) een gezamenlijk kader voor samenwerking in de publieke sector; (5) een maatschappelijke beweging.

Lessen uit Limburg

De handreiking biedt drie lessen voor de praktijk, en vele aanbevelingen voor het werken met Positieve Gezondheid. Zo wordt duidelijk wat er bij de introductie van dit nieuwe concept komt kijken, wat wel of juist niet werkt, en wat veel voorkomende vraagstukken zijn. De ervaringen uit Limburg laten hiermee zien, hoe Positieve Gezondheid kan worden vertaald naar de praktijk. Daar kunnen andere regio’s van leren! Alles is Gezondheid zet zich in om deze formule in andere regio’s in te zetten. Zowel Margriet de Jager en Joost Boerenkamp, beiden regiocoördinator bij Alles is Gezondheid, zetten zich hiervoor in.

Health Transformation School

Ben je betrokken bij een netwerksamenwerking en wil je meer de diepte in op de #hoedan van netwerksamenwerking check ook de website van de Health Transformation School.